در رابطه با مهریه باید اعلام شود که مهریه دینی است که بر اثر عقد نکاح بر ذمه و عهدۀ مرد قرار می گیرد و مال متعلق به همسر ایشان می باشد. حال اگر زندگی و اختلاف و کشمکش در زندگی زیاد باشد و یا حتی بدون این که اختلافی در زندگی وجود داشته باشد، زوجه متقاضی مطالبه مهریه باشد آیا راهی برای فرار زوج از پرداخت مهریه وجود دارد یا خیر؟ که در این مقاله این موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد که بهترین فرار از پرداخت مهریه به چه نحو می‌باشد. در ادامه با ما همراه باشید.
در رابطه با تعریف مهریه
در رابطه با تعریف مهریه قانون گذار نسبت به تعریف مهریه اقدام نموده و بیان داشته است که مهر چه می باشد که در قانون در مواد 1078 الی 1101 قانون مدنی مصوب سال 1314 در این خصوص به تصویب رسیده اند؛ ام توجه به این مسائل از حدود این مقاله خارج می باشد و در این مقاله در صدد این موضوع هستیم که بررسی شود که اگر مهریه از سوی زوجه مطالبه گردید چه اقداماتی باید ازسوی زوج به عمل آید که منتهی به نتیجه گردد و ایشان از پرداخت مهریه تا جایی‌که امکان دارد شانه خالی نماید.
دعوای مطالبه مهریه
برای بررسی موضوع بهترین راه فرار از پرداخت مهریه ابتدا باید به این موضوع دقت شود که در چه زمانی باید نسبت به پرداخت مهریه نگران باشیم. با توجه به این که مهریه دین می باشد، بنابراین و علی القاعده بدواً باید از سوی زوجه مورد درخواست قرار بگیرد. بنابراین اگر زنی مهریه خود را مطالبه ننماید و یا این که درخواست طلاق از سوی زوجه داده شده باشد اما در حین این دادخواست نسبت به مطالبه مهریه اقدام نشده باشد نیاز به طرح و بسط این موضوع نمی باشد؛ چرا که تا این دین مطالبه نگردد امکان این که زوجه بتواند آن را از زوج بگیرد وجود ندارد.
بنابراین اولین قدم اینکه شما نگران پرداخت مهریه باشید یا خیر این است که دعوای مطالبه مهریه از سوی زوجه مطرح شود و متعاقب آن شما محکوم به پرداخت مهریه شوید؛ آنگاه باید به فکر چاره جهت ندادن مهریه باشید.
راه های مطالبه مهریه
با توجه به اینکه مستند مطالبه مهریه سند نکاحیه می‌باشد که در دفتر اسناد رسمی که در دفتر ازدواج و طلاق به ثبت می رسد؛ بنابراین با توجه به بند ب از ماده ۱۱۳ قانون ششم برنامه توسعه کشور که اعلام می کند: در رابطه با اسناد رسمی که مستند اثبات دین می‌باشد، بدواً باید مدعی از طریق ادارات ثبت اسناد و املاک اقدام نماید و چنانچه از طریق آن ادارات منتج به مطالبه مهریه نشود می توانند به محاکم دادگستری مراجعه نمایند.
بنابراین باید اعلام شود که دو راه جهت مطالبه مهریه وجود دارد و باید مورد توضیح قرار بگیرد.
- مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک
در رابطه با این موضوع باید اعلام شود اکثر محاکم قضایی کشور مراجعه بدوی ( ابتدایی ) به محاکم قضایی را بدون این که زوجه مراجعه به اداره ثبت را به جا آورده باشد قبول نمی نمایند. در نتیجه و بدواً وفق مستند قانونی که در فوق اعلام گردید باید زوجه به دفترخانه ای که صیغه ی ازدواج آن ها را جاری نموده مراجعه و اجراییه بابت مهریه خود مدنظر قرار بدهد و سپس به واحد اجرای اداره ثبت اسناد و املاک ارسال شود و دوایر ارجاع اداره ثبت اسناد و املاک نسبت به وصول مهریه اقدام نمایند.
- نکته ۱
در رابطه با مراجعه به ادارات ثبت اسناد و املاک این موضوع وجود دارد که این ادارات به محض وصول اجراییه، نسبت به تقویم ریالی مهریه بنابر قیمت سکه زمان صدور اجراییه اقدام می کنند و بنابراین نوسانات مهریه و بالا و پایین رفتن قیمت سکه تأثیری در این موضوع ندارد.
- نکته ۲
این موضوع باید مد نظر قرار بگیرد که واحد اجرائیات اداره ثبت اسناد و املاک هیچ‌گونه رأی صادر نمی نمایند بلکه همین سند نکاحیه و مهریه مندرج در آن را ملاک قرار داده و بر اساس آن نسبت به توقیف اموالی که از سوی زوج در ادارات ثبت اسناد و املاک، پلیس راهور و بانک ها وجود دارد اقدام می‌نماید و بر همین اساس نسبت به مطالبه مهریه اقدام می گردد.
بنابراین اگر همسر شما قصد مطالبه مهریه را دارد و به اداره ثبت اسناد و املاک باید الزاماً مراجعه نماید؛ اگر اموال ثبت شده به نام شما وجود داشته باشد این حق برای زوجه وجود دارد که از طریق توقیف اداره ثبت نسبت به مطالبه مهریه خود اقدام نماید؛ البته اگر این اموال جزء مستثنیات دین باشد قطعاً اداره ثبت اسناد و املاک به این موضوع ورود پیدا کرده و و موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهد و چنانچه ملک توقیف شده در زمره مستثنیات دین باشد قطعاً اقدام لازم ازسوی اداره ثبت اسناد و املاک و عمل خواهد آمد.
- نکته 3
نحوه اعتراض به اقدامات اداره ثبت اسناد و املاک مطابق با آیین نامه مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز شکایت از آن، مصوب ریاست محترم قوه قضاییه در سال ۱۳۹۷ و موضوع ماده ۱۶۹ آن آیین نامه می باشد. حال اگر بر روند اجرا اعتراضی وجود داشته باشد شخص ذی صلاح جهت بررسی این اعتراض ، رئیس اداره ثبت اسناد و املاک می‌باشد. غیر از این موضوع قانون گذار مرجع دیگری را به‌عنوان مرجع حل و فصل اختلاف قرار داده است و آن دادگستری می باشد.
اما طبق رأی وحدت رویه شماره 784 ، اگر شخصی که مال وی توقیف شده مدعی مالکیت باشد، برای مثال خودرویی به نام مرد توقیف می گردد اما شخص ثالثی مدعی مالکیت آن می باشد؛ در این فرض چون شخص ثالث ادعای مالکیت دارد و رسیدگی به ادعای مالکیت از صلاحیت رئیس اداره ثبت خارج می باشد باید اعتراض خود به توقیف به عمل آمده را به دادگاه حقوقی محل اداره ثبت اسناد و املاک و یا محل وقوع ملک اعلام نماید. بنابراین اعتراض بر شیوه رسیدگی به ا اقدامات اداره ثبت اسناد و املاک به دو نحو می‌باشد که توضیح داده شد.
- نکته 4
در این خصوص باید اعلام شود که در رابطه با اداره ثبت اسناد و املاک راه عملی که بتوان از عدم پرداخت مهریه استفاده نمود وجود ندارد و این اداره صرفاً اقدامات را دال بر شناسایی اموال ثبت شده زوج ( یعنی اموالی که دارای سند رسمی می باشند ) انجام می دهد و اگر نتیجه حاصل شد، آن را وصول و به زوج پرداخت می نماید و الا اقدامی انجام نمی دهد و گواهی عدم دسترسی به اموال را صادر و در اختیار زوجه جهت مراجعه به دادگستری قرار می‌دهد.
مطالبه از طریق طرح دادخواست در محاکم قضایی
راه دیگر طرح دادخواست مطالبه مهریه از سوی زوجه می باشد که با توجه به قانون حمایت خانواده و ماده ۴ از این قانون، این دادخواست در محاکم خانواده محل اقامت زوج و یا زوجه ( براساس ماده ۱۲ قانون حمایت خانواده اگر چه هر ادعایی باید در محل اقامت خوانده به عمل آید لیکن در دعاوی خانوادگی این اختیار به زوجه داده شده که نسبت به طرح ادعا در محل اقامت خود نیز اقدام نماید ) مورد رسیدگی قرار بگیرد.
حال اگر رأی بر الزام زوج به پرداخت مهریه صادر شود آنگاه پس از درخواست زوجه برای صدور اجراییه در شعبه صادر کننده رأی، پس از قطعیت آن اجراییه را صادر و درصورتی‌که منتهی به وصول آن از طریق اراده زوج به عنوان بدهکار نگردد به واحد اجرای احکام مدنی ارسال و آن واحد نسبت به اقدامات قانونی جهت مطالبه محکوم‌به اقدام می‌نماید.
با توجه به رویه شکل گرفته در محاکم قضایی تا زمانی که گواهی عدم دسترسی به اموال از سوی اداره ثبت اسناد و املاک پیوست دادخواست مطروحه نگردد محاکم نسبت به استماع دعوا اقدام نمی نمایند و در این صورت به دو روش اقدام می‌شود.
یا صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی و اعتبار اداره ثبت اسناد و املاک که در این فرض طبق ماده ۲۷ از قانون آیین دادرسی مدنی پرونده به دیوان عالی کشور جهت تأیید و تنفیذ تصمیم دادگاه بدوی ارسال می‌گردد و یا صدور قرار عدم استماع دعوا به این علت که شرایط شکلی طرح دعوا که بدواً مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک می باشد مراعات نگردیده است.
راه های فرار از پرداخت مهریه
بهترین فرار از پرداخت مهریه علی الاصول یک حرف غیر حقوقی و فاقد مبنا می باشد؛ چرا که وقتی دینی بر ذمه شخصی قرار گرفت و چون گفتیم مهریه نیز دین می‌باشد و تا زمانی‌که مدیون پرداخت آن را پرداخت ننماید، بری الذمه نمی شود. لذا تا زمانی که دین پرداخت نشود این حق برای برای دائن ( زوجه ) وجود دارد که نسبت به مطالبه مال خود اقدام نماید.
بنابراین وقتی حکمی دال بر پرداخت مهریه از سوی زوج در حق همسر خود صادر می گردد ایشان مکلف و موظف می باشد که نسبت به پرداخت مهریه اقدام نماید والا حقی برای همسر ایشان وجود دارد که این حق در قانون طبق ماده ۳ از قانون نحوه اجرای محکومیت مالی و عنوان حبس زوج که ممتنع از پرداخت مهریه می باشد شناخته شده است.
حال باید بررسی شود آیا راهی وجود دارد که پرداخت مهریه در دراز مدت و به صورت طولانی و بدون این که شخص زوجه مورد آزار و اذیت قرار بگیرد به عمل آید که در این رابطه توضیحات و راهکار هایی ارائه می‌گردد.
- طرح دعوای اعسار
همانطور که در بالا نیز اشاره شد با توجه به موضوع مقاله که بهترین راه فرار از پرداخت مهریه می باشد، علی الاصول و از نظر حقوقی مادامی که زوجه ذمۀ زوج را بری نکرده است، اساساً چنین امری امکان پذیر نمی باشد.اما راهکار هایی جهت مساعدت به زوج در پرداخت مهریه وجود دارد که اولین راهی که شخص زوجه می تواند جهت فرار از پرداخت یکجای مهریه به عمل آورد طرح دعوای اعسار می‌باشد.
اعسار به معنی این است که شخص مدیون که در این جا زوج می باشد به دادگاه اعلام نموده که تمکن و توانایی مالی جهت پرداخت مهریه را ندارد و تقاضای تقسیط آن را به عمل آورده است و با توجه به این که در قبال مهریه ازسوی زن چیزی به مرد به عنوان مال داده نشده است ( و به اصطلاح حقوقی مهریه یک دین بلاعوض می باشد ) دادگاه زوجه را تحت عنوان مدعی شناسایی می کند این زوجه می باشد که باید ثابت نماید مرد از تمکن مالی خوبی جهت پرداخت مهریه برخوردار می‌باشد.
در غیر این صورت، دادگاه با توجه به شرایط جامعه و میزان درآمد شخص زوجه و قیمت سکه که البته در حال‌حاضر ب ه‌صورت روز افزون افزایش می یابد نسبت به تعیین قسط اقدام نموده و با توجه به تتبعی که در رویه قضایی به عمل‌آمده و آراء مختلفی در این خصوص مورد ملاحظه و مشاهده قرار گرفته است، تقسیط مهریه تقریباً از سالانه پرداخت یک عدد سکه تمام بهار آزادی شروع می شود تا برخی از آراء نیز به یک سکه در دو سال نیز صادر شده اند. اما میانگین معمولاً پرداخت سکه به صورت سالانه به تعداد هر سال یا تا ۱۵ ماه ۱ عدد سکه تمام بهار آزادی می باشد.
بنابراین اگر دعوای اعسار شما مورد پذیرش قرار بگیرد حداقل در رابطه با بهترین فرار از پرداخت مهریه اما به صورت یکجا اقدام خوبی را به‌جا آورده اید. لذا اولین راه در این خصوص طرح دعوای اعسار است که از پرداخت مهریه به صورت یکجا جلوگیری می نماید.
- انتقال اموال پیش از حدوث اختلاف
چنانچه اختلافات شما با همسرتان آشکار گردیده لیکن ایشان هنوز نسبت به مطالبه مهریه اقدام ننموده است، می توانید نسبت به جابجایی اموالی که به نام شما ثبت شده است اقدام نمایید. البته باید مدنظر قرار بگیرد که این جا به جایی باید به نحوی باشد که انتقال به بستگان و امثالهم نباشد و حتی الامکان نسبت به فروش اموال خود اقدام کنید و در جای دیگری بدون اینکه شخص همسر شما اطلاع داشته باشد سرمایه‌گذاری نمایید لذا راه صحیح و راه دوم همین موضوع می‌باشد.
البته لازم به ذکر است که اگر نیت شما مبنی انتقال اموال به قصد فرار از دین، نزد دادگاه محرز باشد؛ این انتقال حسب مورد با سرنوشتی همچون عدم نفوذ یا بطلان مواجه خواهد شد.
- استفاده از مستثنیات دین
اگر شما اموالی دارید و اختلافات شما با همسرتان آشکار شده و یا مهریه از سوی همسرتان مورد مطالبه قرار گرفته مثلاً پول نقد و ماشین دارید اما منزل ندارید با توجه به اینکه منزل مسکونی طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی منزل جزو مستثنیات دین و ازسوی هیچ شخصی قابلیت توقیف را ندارد شما می‌توانید نسبت به فروش خودرو و پول نقد خود در قبال خرید یک منزل مسکونی اقدام نمایید و خود را در آن ساکن نمایید؛ چرا که اگر در آن ساکن نباشید از زمره نیازمندی های شما خارج می گردد و آن زمان است که از سوی همسر شما قابلیت توقیف را دارد.
بنابراین راهی که شما به دنبال ندادن مهریه باشید وجود ندارد؛ مگر اینکه اعسار قطعی و مطلق شما ازسوی دادگاه صادر شود که تاکنون مشاهده نشده در رویه قضایی چنین آرایی صادر شود یا اگر بوده است آن‌چنان اندک و کم بوده که قابلیت احصا و شمارش را ندارد. در نهایت لازم به ذکر است که شما نباید به دنبال بهترین راه فرار از پرداخت مهریه باشید، بلکه با توجه به راهکار های ارائه شده باید از پرداخت یکجای آن رهایی یابید.
با توجه به راه هایی که سابقاً توضیح داده شدند، راه سوم بهترین روش بوده اما مجدداً باید دقت شود که اگر این معاملات به قصد فرار از پرداخت دین انجام شوند و این امر نزد دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه حسب مورد به این نقل و انتقلات توجهی نخواهد کرد.
ضرورت مراجعه به وکیل در دعاوی مروبط به مهریه
با توجه به توضیحات فوق و این که پذیرش دعوای اعسار و یا اگر شما اموال خود را به مستثنیات دین تبدیل نمودید اثبات این موضوع نیازمند ارائه مشاوره از سوی یک شخص توانمند و متخصص می‌باشد و آن شخص کسی نیست جز وکیل دادگستری. لذا توصیه می‌گردد که امورات خود را جهت بررسی ادعای مطروحه در رابطه با اعسار یا سایر موارد بیان شده به بهترین وکیل مهریه در تهران بسپارید که بتواند با تسلط بر قوانین و مقررات موضوعه نسبت به ارائه دفاعیات جهت پذیرش ادعای اعسار شما ؛ و یا اگر اموال شما تبدیل به مال گردیده است نسبت به دفاعیات در خصوص عدم ابطال این قرارداد ها اقدام نماید.
کلام آخر
با توجه به توضیحاتی که در فوق بیان شد ملاحظه می گردد اولا و مطلقاً بهترین راه فرار از پرداخت مهریه اساساً وجود ندارد. دوماً از نظر قانونی هر دینی که بر ذمه شخصی قرار می گیرد؛ آن شخص مکلف به پرداخت آن می باشد و نمی تواند از پرداخت دین خود امتناع نماید. مگراین که بتواند از دادگاه حکم بر اعسار مطلق خود را دریافت نماید که در این صورت است که از پرداخت دین تا زمان تمکن معاف می‌باشد؛ اما رویه قضایی در خصوص مهریه دائر مدار اعسار مطلق نمی باشد و معمولاً زوج در صورت پذیرش اعسار و پرداخت سالانه و یا بیشتر از یک سال هر یک عدد سکه محکوم می‌گردد. لذا بنابر توضیحات فوق در هر صورت مهریه باید پرداخت شود. همراهی شما خوبان موجب دلگرمی ماست. انتقادات و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
