هرگاه شخصی فوت می‌کند اموالی را از خود به جای می‌گذارد که بر اساس قوانین شرع می‌بایست به بازماندگان او به ارث برسد. در ابتدا باید از این اموال تمام دیون و قرض‌های شخص متوفی را پرداخت نمود و پس از آن می‌بایست به وصیت او در خصوص یک سوم اموال عمل کرد. در مرحله بعدی باید ارث مادر بر اساس قوانین تصویب شده در این خصوص بین بازماندگان به طور کامل و با قواعد مشخص تقسیم گردد؛ اما نحوه تقسیم ارث مادر همواره با پیچیدگی‌های بسیار زیادی همراه است و افراد عادی اطلاعات کمی در خصوص آن دارند از این رو باید اطلاعات جامعی در این خصوص به شما ارائه کنیم. در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟ پس تا انتهای مطلب در کنار ما باشید.
ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟
اگر این سوال نیز برای شما تبدیل به دغدغه شده است که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود باید بگوییم که نحوه تقسیم ارث مادر به بازماندگان او و در قید حیات بودن آنها بستگی خواهد داشت. باید ابتدا این موضوع بررسی شود که پدر و مادر متوفی یا همسر او و فرزندانش در قید حیات هستند یا خیر.
بنابراین می‌توانیم تقسیم ارث مادر را در چهار حالت مختلف مورد بررسی قرار دهیم. فرض اول این است که پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند اما فرزندان او در فوت کرده باشند یا از اساس او دارای فرزند نباشد. همچنین این احتمال وجود دارد که مادر دارای فرزندانی باشد اما پدر و مادر او در قید حیات نباشند. همچنین ممکن است هم پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند و هم اینکه فرزندان او جزو وراث به شمار بروند.
حالت چهارم این است که مادر فوت شده تنها دارای شوهر باشد و خبری از پدر و مادر و همچنین فرزندان برای او به عنوان وراث نباشد. لازم است نحوه تقسیم بندی ارث مادر در حالت‌های مختلف مورد بررسی قرار بگیرد تا شما با دید جامع‌تری بتوانید درباره آن تصمیم گیری کنید. در ادامه این مقاله به بررسی هر یک از حالت‌های بیان شده خواهیم پرداخت.
اگر والدین متوفی در قید حیات باشند ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟
در این قسمت از مقاله سعی داریم شرایط تقسیم ارثی را در نظر بگیریم که در آن پدر و مادر متوفی در قید حیات هستند اما او دارای فرزندی نیست؛ یعنی سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که اگر پدر و مادر شخص فوت شده که در اینجا مادر است در قید حیات باشند اما او دارای فرزندی نباشد ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟
در ماده ۹۰۶ از قانون مدنی بیان شده است که اگر مادری فوت کند در حالی که پدر و مادر او زنده باشند و او دارای فرزندی نباشد می‌بایست در تقسیم ارث او به مسائل مهمی توجه داشت.
برای مثال اگر تنها پدر و یا مادر او در قید حیات باشند او به تنهایی می‌تواند تمام ارث مادر فوت شده که فرزند او محسوب می‌شود را دریافت نماید؛ اما در صورتی که پدر و مادر به صورت همزمان در قید حیات باشند در اینجا تقسیم ارث به این گونه است که پدر دو سوم از اموال به جای مانده از مادر فوت شده که فرزند او می‌باشد را در اختیار گرفته و یک سوم اموال به جای مانده به مادر خواهد رسید.
بر اساس آن چیزی که از قانون مدنی به دست می‌آید می‌توان گفت که چنین حالتی را می‌توان به دو شکل مختلف در نظر گرفت. در حالت اول پدر و یا مادر شخص متوفی در قید حیات هستند که او به تنهایی می‌تواند تمام اموال به جای مانده از فرزندش را در اختیار بگیرد. حالت دوم این است که پدر و مادر متوفی به طور همزمان در قید حیات باشند که در اینجا یک سوم اموال فرزند آنها به مادر و دو سوم باقیمانده به پدر می‌رسد.
برای مشاوره با بهترین وکیل ارث در تهران کلیک کنید!
اگر متوفی فرزند داشته باشد ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟
حالا در پاسخ به این سوال که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود قصد داریم شرایطی را توصیف کنیم که در آن پدر و مادر متوفی از پیش فوت کرده‌اند و مادر تنها دارای فرزندان است که در اینجا می‌توانند از او به ارث ببرند. در واقع می‌توان گفت که در چنین حالتی فرزندان به عنوان تنها وارث مادرشان به شمار می‌روند.
در ماده ۹۷ از قانون معدنی درباره اینکه مادری دارای والدین خود نبود و تنها فرزندان متوفی به عنوان تنها وارثان او به شمار بروند توضیحات جامعه ارائه شده و نحوه تقسیم ارث مادر در آن بیان شده است. در قانون جدید ارث دختر و پسر از مادر به تعداد فرزندان و همچنین جنسیت آنها توجه شده است.
- در صورتی که مادر فوت شده تنها دارای یک فرزند باشد خواه اینکه آن فرزند پسر باشد یا دختر باید اشاره داشته باشیم که تمام اموال او تنها به همین یک فرزند به ارث خواهد رسید. البته باید اشاره داشته باشیم که این در شرایطی است که پدر و مادر متوفی در قید حیات نباشند.
- در صورتی که تمام فرزندان مادر فوت شده پسر یا دختر باشند و تعداد آنها بیشتر از یک نفر باشد اموال به جای مانده از مادر به صورت مساوی بین آنها تقسیم می‌شود. برای مثال فرض کنید مادری دارای سه فرزند دختر می‌باشد که در اینجا هر یک از آنها به صورت مساوی یعنی یک سوم اموال مادر را به ارث خواهند برد.
- همچنین شرایطی وجود دارد که مادر دارای اولاد متعدد بوده و آنها دارای جنسیت‌های مختلفی با یکدیگر باشند. برای نحوه تقسیم بندی ارث مادر در چنین شرایطی لازم است اشاره کنیم که فرزندان پسر دو برابر فرزندان دختر ارث خواهند برد.
بنابراین در پاسخ به اینکه اگر مادری دارای فرزندان بوده و والدین او فوت کرده باشند ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟ باید بگوییم که این مسئله سه شکل مختلف خواهد داشت.
- اگر مادر تنها یک فرزند داشته باشد خواه پسر یا دختر تمام ارث به او می‌رسد.
- اگر وارثان مادر چند فرزند پسر یا چند فرزند دختر باشند که جنسیت مشابهی دارند ارث بین آنها به مساوی تقسیم می‌شود.
- اگر چند فرزند از مادر فوت شده به جای مانده باشد که دارای جنسیت‌های مختلفی با یکدیگر هستند باید اشاره کنیم که ترکه مادر به این صورت تقسیم می‌شود که سهم الارث پسر دو برابر سهم الارث دختر خواهد بود.
اگر فرزندان و والدین متوفی زنده باشند ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟
حالا ممکن است این سوال برای افراد پیش بیاید که اگر فرزندان و والدین مادر فوت شده در قید حیات باشند ارث مادر به چه صورت تقسیم می‌شود؟ بر اساس قوانین و مقررات باید اشاره کنیم که برای چنین فرضی نیز می‌توان حالت‌های مختلفی را در نظر گرفت که در ادامه به بررسی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
- پدر و مادر و یک دختر: اگر مادر فوت شده دارای پدر و مادر و یک فرزند دختر باشد بر اساس قانون مدنی یک ششم اموال به پدر و مادر متوفی خواهد رسید و سهم الارث دختر نصف آن خواهد بود و بقیه اموال باید به نسبت‌های قانونی بین باقی وراث تقسیم گردد.
- به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که اگر پدر یا مادر و دختر متوفی در قید حیات باشند پدر به شرط زنده بودن یک ششم ترکه متوفی را به ارث خواهد برد و سهم مادر نیز یک ششم خواهد بود. همچنین دختر از نظر قانونی می‌تواند نصف اموال را به ارث ببرد. حاصل جمع سهم الارث دختر و پدر و مادر پنج ششم خواهد شد. یک ششم باقیمانده با نسبت‌های قانونی بین وراث دیگر تقسیم می‌شود.
- پدر و مادر و چند دختر: در ماده ۹۰۹ از قانون مدنی اشاره شده است که اگر مادر فوت شده دارای پدر یا مادر یا هر دوی آنها باشد و همچنین چند دختر داشته باشد سهم الارث هر یک از دخترها دو سوم از اموال به جای مانده خواهد بود که به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود. پدر و مادر متوفی نیز می‌توانند یک ششم از اموال به جای مانده را به ارث ببرند. باقیمانده ارث نیز بین وراث با نسبت‌های قانونی تقسیم می‌شود.
- پدر و مادر و فرزند یا فرزندان پسر: اگر پدر و مادر متوفی در قید حیات باشند همچنین او دارای یک یا چند فرزند پسر باشد این سوال پیش می‌آید که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که یک ششم از اموال به پدر و یک ششم دیگر به مادر متوفی تعلق خواهد گرفت. مابقی اموال به جای مانده از مادر نیز بین فرزندان پسر به طور مساوی تقسیم خواهد شد.
- پدر و مادر و فرزندان دختر و پسر: اگر متوفی دارای پدر و مادر و همچنین فرزندان پسر و دختر باشد لازم است که سهم الارث پدر و مادر که یک ششم برای آنها در نظر گرفته شده است ابتدا به آنها پرداخت شده و اموال باقیمانده بین پسران و دختران تقسیم شود. البته باید به این نکته توجه داشته باشیم که سهم ارث پسران دو برابر سهم الارث دختران در چنین شرایطی خواهد بود.
اگر همسر متوفی زنده باشد ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟
درباره روش تقسیم ارث مادر در صورتی که همسر او در قید حیات باشد در ماده ۹۱۳ از قانون مدنی توضیح کامل ارائه شده است. در ماده قانونی ذکر شده اعلام شده است که اگر مادر فوت شده دارای اولادی نبوده و همسر او به عنوان تنها وارثش به شمار برود او می‌تواند نصف اموال به جای مانده از زن خود را به ارث ببرد.
همچنین باید اشاره داشته باشیم که اگر مادری که فوت کرده است دارای فرزند باشد در این صورت شوهر مادر تنها می‌تواند یک چهارم از اموال او را به ارث ببرد.
همچنین اموال به جای مانده پس از تقسیم ارث به شوهر مادر بین مابقی وراث با قواعد گفته شده در بالا تقسیم می‌شود.
قانون جدید ارث مادر به فرزندان ۱۴۰۳
لازم نیست حتماً مادر خود را از دست داده باشید که درباره نحوه تقسیم ارث او اطلاعات کافی به دست آورید. باید در ابتدا قانون جدید ارث مادر به فرزندان سال ۱۴۰۳ را بدانید تا اطلاعات قانونی شما در این زمینه افزایش پیدا کند. در این صورت است که در وقوع اتفاقات این چنینی می‌توانید از ضایع شدن حقوق خودتان و سایر وراث جلوگیری به عمل آورید.
در پاسخ به این سوال که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود باید بگوییم که این موضوع بستگی دارد که مادر چند فرزند داشته و جنسیت آنها چه باشد. در صورتی که تنها وارثان مادر فرزندان او باشند، باید اشاره کنیم که تمام ارث بین آنها تقسیم می‌شود.
اگر مادر تنها دارای یک فرزند باشد خواه اینکه آن فرزند پسر باشد یا دختر تمام ارث مادر به او خواهد رسید؛ اما در شرایطی ممکن است مادر دارای چند فرزند باشد که جنسیت آنها با یکدیگر مشابه است یعنی اگر مادر دارای چند فرزند پسر و یا اینکه دارای چند فرزند دختر باشد لازم است ارث متوفی به صورت مساوی بین آنها تقسیم شود.
همچنین در قانون جدید مقدر شده است که اگر مادر دارای فرزند پسر و فرزند دختر به صورت همزمان باشد لازم است در تقسیم ارث سهم پسر دو برابر سهم دختر در نظر گرفته شود. البته لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که اگر مادر دارای والدین خود باشد یا اینکه همسر او نیز در قید حیات باشند شرایط تقسیم ارث به گونه دیگر پیش خواهد رفت که در بالا به آنها اشاره نمودیم.
آیا فرزند نامشروع از ارث مادر سهم می‌برد؟
در قسمت‌های قبل درباره این سوال پاسخ‌های جامعی را ارائه دادیم که ارث مادر را چگونه باید تقسیم کرد؟ حالا سعی داریم توضیحات جامعی را درباره ارث فرزند نامشروع از مادر ارائه کنیم تا اطلاعات شما در این زمینه افزایش پیدا کند.
به صورت کاملا خلاصه باید بگوییم که فرزند نامشروع نمی‌تواند بر اساس قوانین ایران از مادر خود چیزی را به ارث ببرد. چرا که قوانین مصوب در کشور فرزند نامشروع را به رسمیت نشناخته و مادر و پدر او را ملزم به دریافت شناسنامه و ثبت نام پدر او می‌کند.
در صورتی که مادر دارای فرزند نامشروع باشد او هرگز نمی‌تواند از مادرش ارث ببرد و ارث مادر در صورت فوت کردن بین خویشاوندان سببی و نسبی او با قواعد مشخصی تقسیم می‌گردد.
در شرایطی ممکن است که مادر فوت شده دارای هیچ خویشاوند سببی یا نسبی در قید حیات این نباشد حتی در این صورت نیز فرزند نامشروع نمی‌تواند از نظر قانونی از مادر خود ارث ببرد.
نحوه تقسیم ارث مادر بین فرزند پسر و دختر
درباره نحوه تقسیم ارث مادر بین فرزند پسر و دختر لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که وراث به جای مانده از متوفی در تقسیم بندی ارث و شیوه آن نقش اساسی را ایفا می‌کند. برای مثال می‌توان گفت که اگر مادر فوت شده دارای والدینی باشد شرایط تقسیم ارث او کاملاً متفاوت از زمانی است که والدین او در قید حیات نبوده و او تنها دارای فرزندان دختر یا پسر باشد.
در قسمت‌های قبل حالت‌های مختلف برای تقسیم ارث مادر در صورتی که والدین یا همسر و یا فرزندان او در قید حیات باشند بیان نمودیم و آنها را به طور کامل تشریح کردیم.
اما باید اشاره داشته باشیم که اگر وراث به جای مانده است مادر فوت شده، تنها فرزندان او باشند لازم است این نکته را در تقسیم بندی ارث مد نظر قرار دهید که همواره ارث پسر دو برابر ارث دختر خواهد بود.
برای مثال اگر مادری دارای تنها یک فرزند باشد تمام ارث به او می‌رسد و در شرایطی که مادر دارای چند فرزند باشد و همگی آنها پسر یا همگی آنها دختر باشند ارث مادر به صورت مساوی بین آنها تقسیم می‌شود؛ اما سوال پیش می‌آید که اگر مادر دارای فرزند پسر و دختر به صورت همزمان باشد ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟ در چنین شرایطی باید سهم الارث پسران دو برابر سهم الارث دختران در نظر گرفته شود.
آیا مادر می‌تواند ارث خود را فقط به یک فرزند بدهد؟
شاید برای شما نیز این پرسش مطرح شده باشد که آیا مادر می‌تواند ارث خود را به یک فرزند بدهد؟ در واقع سوال بهتر این است که آیا مادر می‌تواند مابقی وراث خود را از ارث محروم کند؟
درس پاسخ به سوال بالا می‌توانیم به این نکته اشاره داشته باشیم که مادر در زمان حیاتش می‌تواند تمام اموال خود را به نام یکی از فرزندانش کند و از نظر قانونی در این باره هیچگونه مشکلی وجود نخواهد داشت.
اما باید اشاره داشته باشیم که در وصیت‌نامه امکان این کار وجود ندارد. در واقع مادر در وصیت خود می‌تواند درباره یک سوم از اموالش تصمیم گیری کند؛ بنابراین اگر مادری قصد دارد که اموالش را به یکی از فرزندانش ببخشد در وصیت نامه تنها می‌تواند یک سوم از اموال را در اختیار یکی از فرزندانش قرار دهد. همچنین اگر مادر تمایل دارد یکی از فرزندان را از ارث محروم کند تنها می‌تواند او را از یک سوم اموال به جای مانده به عنوان ارث محروم نماید.
حال اگر با چنین وصیتی از سوی مادر روبرو شده باشیم باید اشاره کنیم که چنین وصیتی بر خلاف قوانین مصوب در کشور و شرع می‌باشد و باید این وصیت را نادیده گرفت. در واقع چنین وصیتی باطل است و باقی وراث باید به نحوه تقسیم ارث مادر بر اساس قوانین کشور عمل کنند.
آیا ارث مادر بین دختر و پسر مساوی است؟
در قسمت‌های قبل به این سوال پاسخ دادیم که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود؟ اشاره داشتیم که اگر مادر تنها دارای فرزندانی باشد و همسر او یا والدینش در قید حیات نباشند تمام ارث بین فرزندان او تقسیم می‌گردد.
اما لازم است به این نکته توجه داشته باشید که اگر مادر دارای فرزندان دختر و پسر باشد برای تقسیم بندی به ارث بین آنها می‌بایست سهم الارث پسر را دو برابر سهم الارث دختر در نظر گرفت.
بنابراین در پاسخ به این سوال آیا ارث مادر بین دختر و پسر مساوی است؟ باید بگوییم که خیر چنین چیزی وجود ندارد و همچنان ارث پسر دو برابر ارث دختر در نظر گرفته می‌شود. اخیراً شایعاتی در این باره به وجود آمده بود که دختر و پسر می‌توانند از اموال به جای مانده از مادرشان به صورت مساوی ارث ببرند که باید بگوییم این شایعه از اساس غلط است.
لزوم مراجعه به وکیل برای تقسیم ارث مادر
همانطور که با مطالعه مقاله بالا متوجه شدید تقسیم ارث مادر می‌تواند دارای پیچیدگی‌های بسیار زیادی باشد بنابراین برای انجام این کار لازم است از یک وکیل متخصص کمک بگیرید. وکیل با طبقات ارث آشنا می‌باشد و می‌تواند تقسیم ارث را به گونه‌ای انجام دهد که به حقوق هیچ یک از وراث آسیبی وارد نشود و آنها با تامین منافعشان بتوانند رضایت کافی را پیدا کنند
همچنین اگر شکایتی در خصوص تقسیم ارث دارید می‌توانید این مسئله را با وکیل مورد نظرتان در میان گذاشته و در محاکم قضایی از حقوق و منافع خود به شیوه‌ای صحیح دفاع کنید؛ اما کیفیت وکیل و توجه به مهارت‌های او از اهمیت بالایی برخوردار است.
وکیل می‌بایست رزومه قوی در اختیار داشته باشد و بتواند با تکیه بر تجربیات خود تمامی مسائل پیش آمده در زمینه دعاوی ارث را حل و فصل نماید. همچنین باید در زمینه دعاوی خانوادگی و تقسیم ارث به صورت کاملاً تخصصی فعالیت داشته باشد تا به این شکل بتواند بازدهی بالاتری را از خود به مرض نمایش بگذارد.
کلام آخر
از اینکه زمان صرف کردید و مقاله بالا را مورد مطالعه قرار دادید از شما نهایت تشکر و قدردانی را داریم. در این مقاله سعی کردیم دغدغه‌های ذهنی شما درباره این پرسش که ارث مادر چگونه تقسیم می‌شود را برطرف نماییم و اطلاعات جامعی در خصوص طبقات ارث به شما ارائه کنیم. حالات مختلفی که می‌تواند ارث مادر بر اساس آنها تقسیم شود را ارزیابی کردیم و سهم الارث هر یک از وراث در این اشکال را مشخص نمودیم. اگر درباره مطالب ذکر شده نکته‌ای به ذهن شما می‌رسد ممنون می‌شویم آن را با مخاطبان برترین وکلا به اشتراک بگذارید.
