مسائل مربوط به مهریه یکی از پر چالش ترین موضوعات حقوقی به شمار می آید. در واقع در زمان نکاح مرد ملزم می شود تا حقوق مالی را در اختیار زن قرار دهد که یکی از مهم ترین آن ها مهریه می باشد. در واقع پس از نکاح، زن می تواند هر زمان که اراده کرد مهریه را مطالبه کند، زیرا مالکیت مهریه را در اختیار خواهد داشت. در واقع زن حق مالکیت و تصرف در مهریه را دارد و به همین سبب می تواند زن در مقطعی از زندگی خود آن را ببخشد. ممکن است زن پس از بخشیدن مهریه از اقدام خود منصرف شده باشد و در صدد دسترسی مجدد به مهریه بخشیده شده باشد. به هر دلیلی که زن مهریه را بخشیده باشد، باز هم این احتمال وجود دارد که زن حقوق خود را مجددا مطالبه نماید. از این رو، در این مقاله سعی داریم شما را با شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
شرایط بخشیدن مهریه از سوی زن
باید این موضوع را در نظر داشته باشید که شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در ابتدا لازم است به این موضوع اشاره داشته باشیم که زن برای بخشیدن مهریه به همسر خود تابع شرایط و ضوابطی نیست. در واقع قانون این حق را به زن داده است تا هر گونه تصرفی که تمایل داشت در مهریه انجام دهد. برای مثال زن می تواند آن را در اختیار مرد قرار دهد، هر زمان و به هر شکلی که تمایل داشت آن را خرج کرده و یا اینکه آن را به طور کامل به مرد ببخشد.
در واقع زن در این شرایط خودش می تواند مصلحت خویش را در نظر بگیرد. برای مثال ممکن است زن صلاح خود را در این ببیند که مهریه را به صورت تمام و کمال در اختیار مرد قرار دهد و پس از آن در این خصوص نیز ادعایی نداشته باشد. در واقع قانون دست زن را برای چنین دخل و تصرف هایی در مهریه باز گذاشته است چرا که مهریه از نظر قانونی جزو اموال زن به شمار می آید و کسی نمی تواند به او تکلیف کند که چگونه تصرفی در مهریه مورد ننظرش داشته باشد.
البته زن در زمان بخشیدن مهریه لازم است به برخی از شرایط پایبند باشد تا در آینده عواقبی برای او به وجود نیاید. در واقع اولین شرط برای بخشیدن مهریه این است که این بخشش پس از جاری شدن صیغه عقد به انجام رسیه باشد. چرا که در بسیاری از موارد دیده شده است که زن برای جلب رضایت خانواده شوهر، اقدام به بخشیدن مهریه پیش از عقد نکاح می کند. چنین بخششی غلط است. در واقع زن پس از نکاح مالک مهریه است و لازم می باشد در این زمان اقدام به بخشش نماید.
دقت داشته باشید که برای بخشیدن مهریه نیازی نیست زوجین به دادگاه مراجعه کنند. برای این کار تنها کافی است که زن در برگه ای اشاره دارد که در ازای دریافت مالی به ابراء ذمه مرد پرداخته است و تعهد مرد به پرداخت مهریه را از او سلب کرده است. در صورتی که بخشیدن مهریه با استفاده از دفاتر اسناد رسمی باشد این موضوع در آینده هیچ گونه بار حقوقی را برای طرفین به همراه نخواهد داشت و از بروز اختلافات جدی نیز جلوگیری خواهد کرد و البته زن شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن را از دست می دهد.
آیا زن می تواند پس از بخشش مهریه آن را مطالبه کند؟
در پاسخ به این سوال که آیا بعد از بخشیدن مهریه می توان آن را مطالبه کرد؟ باید بگوییم که جواب به این سوال به شکلی کوتاه امکان پذیر نیست. در واقع باید شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن و نیز نحوه بخشیدن مهریه در این موضوع مورد مطالعه قرار بگیرد تا بتواند با دید جامع تری درباره این سوال پاسخ های حقوقی ارائه داد. در ابتدا لازم است به این موضوع اشاره داشته باشیم که مهریه از حقوق مالی زن در اسلام و قانون به شمار می آید و مرد در هر شرایطی ملزم به پرداخت آن به زوجه می باشد.
ممکن است بخشیدن مهریه از سوی زن به دلایل مختلفی صورت بپذیرد. برای مثال ممکن است مرد زن را مجبور به بخشیدن مهریه کند و برای انجام این امر او را به شدت تحت فشار بگذارد. از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که زن از مرد راضی باشد و احساس شادمانی فراوانی از زندگی با وی داشته باشد. در این صورت نیز زن برای اینکه عشق و علاقه خود را به مرد اثبات کند، مهریه خود را به او می بخشد تا به این شکل مهرش را بیشتر در دل او بیاندازد؛ اما پشیمانی بعد از بخشیدن مهریه پس از مدتی ممکن است به سراغ او بیاید.
دقت داشتنه باشید که طلاق توافقی نیز نوعی از طلاق می باشد که در آن لازم است زوجین در خصوص حقوقی که در زمان طلاق در اختیار دارند به توافقات لازم برسند. برای مثال ممکن است زن در ازای دریافت حضانت فرزندان و یا گرفتن حق طلاق، مهریه خود را به مرد ببخشد. پس نمی توان گفت که همیشه پای اجبار یا عشق در میان است؛ بنابراین به این نتیجه دست پیدا کردیم که زن در شرایط مختلف و بنا به مقتضیات گوناگونی ممکن است اقدام به بخشش مهریه خود نماید.
انواع روش های بخشیدن مهریه و شرایط مطالبه آن
در قسمت قبل تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا زن بعد از بخشیدن مهریه میتواند آن را مطالبه کند؟ در پاسخ به این سوال اشاره داشتیم که ممکن است زن برای بخشیدن مهریه دلایل مختلفی داشته باشد و البته در این بین شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن نیز مهم است. در واقع در بسیاری از موارد زن می تواند به حقوق مالی خود در خصوص مهریه مجددا دست پیدا کند؛ اما در برخی از موارد نیز زن دیگر نمی تواند ادعایی مبنی بر مطالبه مهریه از شوهر پس از بخشش آن داشته باشد.
در ادامه سعی داریم به روش های مختلف بخشیدن مهریه اشاره داشته باشیم و شرایط مطالبه آن را نیز تشریح نماییم.
- ابراء ذمه زوج:
در شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشش آن باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که ابراء ذمه زوج یکی از مهم ترین و البته مرسوم ترین روش ها در بخشیدن مهریه به شمار می آید. زن با استفاده از روش ابراء ذمه به زوج العلام می دارد که دیگر زوج تکلیفی از بابت پرداخت مهریه به زن در اختیار ندارد و این تعهد از دوش او برداشته شده است. در واقع زن پس از بیان جملاتی از این جنس دیگر نمی تواند حقوق خود در خصوص مهر را مطالبه کند.
هر جمله ای که مفهوم بالا را به اطلاع مرد برساند می تواند مورد تایید قرار بگیرد. در واقع کافی است مفهوم جمله این باشد که تکلیف از مرد برای پرداخت مهریه برداشته شده است. در این صورت است که حقوق مالی زن به مرد بخشیده می شود و پس از آن زن نمی تواندذ هیچ گونه ادعایی در این خصوص داشته باشد. دقت داشته باشید که در این روش که البته بسیار هم مرسوم است زن دیگر نمی توان حقوق خود در خصوص مهر را دریافت کند؛ بنابراین لازم است در این خصوص با نظر بهترین وکیل طلاق در تهران اقدامات لازم را به انجام برساند.
- هبه مهریه
در این روش از بخشش مهریه، زن مهر خود را به مرد هبه می کند و قوانین و مقررات عقد هبه در خصوص آن قابل اجرا می باشد. دقت داشته باشید که در این نوع از بخشش مهریه نیز استفاده از یک لفظ به خصوص مورد نیاز نخواهد بود. در واقع در هبه مهریه نیز به مانند ابراء ذمه مرد می توان از الفاظ و جملات متفاوتی استفاده کرد و همین مفهوم را در نظر داشت؛ اما در صورتی که مهریه زن از نوع عین معین باشد، زن در این روش می تواند مجددا در خصوص دریافت آن ادعا داشته باشد.
برای نمونه اگر مهریه زن یک آپارتمان مسکونی باشد، در صورتی که این آپارتمان همچنان وجود داشته باشد و در مالکیت مرد باشد، زن می تواند آن را مطالبه کرده و مجددا پس از بخشش به آن دست پیدا کند؛ اما این حکم در خصوص تمامی مسائل مربوط به مهریه قابل اجرا نیست. در صورتی که زن در ازای هبه مهریه به مرد از وی چیزی دریافت کرده باشد، دیگر امکان اینکه در آینده در خصوص آن ادعایی کند وجود ندارد و در واقع شرایط دریافت مهریه بعد از بخشیدن آن از میان می رود.
- بذل مهریه
از روش های دیگر بخشیدن مهریه که می توان از آن در ازای دریافت حق طلاق استفاده کرد، بذل مهریه می باشد. اشاره داشتیم که در طلاق توافقی لازم است هر یک از زوجین از مقداری از حقوق خود گذشت نمایند؛ بنابراین گذشت از مهریه از سوی زن می تواند با بذل مهریه اتفاق بیفتد. در واقع هدف از بذل مهریه پیش از طلاق این است که جدایی و پایان زندگی با شرایط ساده تری به انجام برسد. در واقع با استفاده از این روش زن حاضر می شود در ازای بخشیدن مهریه خود، حق طلاق را از مرد دریافت کند.
- صلح مهریه
دقت داشته باشید که در صلح مهریه حتی در صورت فریب در بخشیدن مهریه زن نمی تواند مجددا حقوق مالی خود در این زمینه را درخواست نماید. در این نوع از بخشیدن مهریه در واقع نوعی از قرارداد بین زن و مرد منعقد می شود و در واقع این قرارداد به منزله سندی مبنی بر بخشش زن است. دقت داشته باشید که اگر به عنوان یک زن اقدام به بخشیدن مهریه از روش صلح مهریه کرده اید، دیگر نمی توانید از تصمیم خود برگردید و راهی برای شرایط دسترسی مجدد به مهریه بعد از بخشیدن آن وجود نخواهد داشت.
البته ممکن است در قرارداد امضا شده شرطی وجود داشته باشد. دقت داشته باشید که این شرط لازم الاجرا است و اگر این شرط چنین باشد که در زمان مقرری این قرارداد باطل شود، زن پس از پایان یافتن مهلت در نظر گرفته شده می تواند برای دریافت مهریه خود مجددا اقدامات لازم را به انجام برساند. علاوه بر این ممکن است زوجین تصمیم بگیرند که قرارداد را به صورت توافقی لغو نمایند. عواقب بخشیدن مهریه در این صورت این است که زن مجددا می تواند به مهر خود طبق قانون دست پیدا کند.
نحوه بخشیدن مهریه به مرد
در قسمت های قبل تلاش کردیم تا در خصوص شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن از سوی زن سخن به میان آوریم. در تشریح هر یک از روش های بخشیدن مهریه این موضوع را مورد تشریح قرار دادیم که در این روش آیا زن امکان بازگشت به مهریه و مطالبه آن را خواهد داشت یا اینکه این اختیار از زن سلب شده است. حال زمان آن رسیده است تا اطلاعات دقیقی در خصوص نحوه بخشیدن مهریه و مطالبه آن در آینده را در اختیار شما قرار دهیم.
- بخشیدن شفاهی مهریه
باید اشاره داشته باشیم که در بسیاری از موارد دیده شده است که زن به صورت شفاهی مهریه خود را به مرد می بخشد. علاوه بر این، این احتمال نیز وجود دارد که علاوه بر مرد در زمان بخشیدن مهریه افراد دیگری نیز حضور داشته باشند. در واقع اگر زن به صورت شفاهی تمام یا قسمتی از مهریه خود را به مرد ببخشد از نظر قانونی فاقد اعتبار است. قانون تنها سند امضا شده توسط زوجین را مورد قبول قرار می دهد و بخشیدن شفاهی حتی اگر در محضر افراد معتمد و درستکاری نیز صورت بگیرد بی اعتبار است. در واقع شرایط مطالبه مهریه پس از بخشیدن آن به صورت شفاهی امکان پذیر است.
- بخشیدن مهریه به صورت مکتوب
جدای از روش شفاهی، ممکن است زن به شیوه ای مکتوب برای بخشیدن مهریه خود اقدامات لازم را به انجام رسانده باشد. علاوه بر این، در این روش زن ممکن است زیر متن را نیز امضا یا مهر کرده باشد. همچنین ممکن است زن و مرد برای اعتبار بخشیدن به متن مذکور پای آن را نیز اثر انگشت زده باشند. در عین ناباوری باید اشاره داشته باشیم که این متن نیز از نظر قانون فاقد اعتبار است و زن می تواند در این شرایط نیز مجددا در آینده در صورت تمایل مهریه خود را مطالبه نماید.
- بخشیدن مهریه در دفتر اسناد رسمی
یکی از روش های مطمئن برای بخشیدن مهریه، استفاده از دفاتر اسناد رسمی است. در این روش زوج و زوجه در دفاتر اسناد رسمی حضور پیدا می کنند و برای بخشیدن مهریه زن اقدامات لازم و قانونی به انجام می رسد. در واقع در دفاتر اسناد رسمی سندی برای بخشش مهریه تنظیم می گردد و در آن مشخص می شود که زن قصد دارد قسمتی از مهریه خود را به مرد ببخشد. در واقع زن با امضای این سند حق دسترسی به مهریه در آینده را از خود سلب می کند.
در واقع باید در نظر داشته باشیم که اگر زن واقعا قصد دارد مهریه خود را به مرد ببخشد لازم است از این روش استفاده کند. در واقع پس از امضای سند تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی دیگر زن از حقوق مالی خود در خصوص مهریه محروم می شود و پس از آن در هیچ زمان دیگری نمی تواند ادعایی در خصوص مهریه بخشیده شده داشته باشد. در واقع این روش را می توان محکمترین سند برای بخشش مهریه در نظر گرفت.
لزوم مراجعه به وکیل برای مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن
باید در نظر داشته باشید که حجم عظیمی از پرونده های موجود در محاکم قانونی ایران را پرونده های مربوط به دعاوی مهریه به خود اختصاص داده است. باید اشاره داشته باشیم که زن می تواند هر گونه تصرفی در مهریه خود داشته باشد؛ اما گاهی اتفاق می افتد که زن پس از بخشیدن مهریه خود به مرد، بسته به دلایلی تمایل پیدا می کند که در آینده آن را مجددا مطالبه نماید و دسترسی مجدد به آن پیدا کند؛ اما مطالبه مهریه توسط زن بعد از بخشیدن آن قدری دشوار و پیچیده است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
در واقع برای رسیدگی به پرونده هایی از این جنس لازم است از یک وکیل معتبر و کاربلد مشاوره حقوقی دریافت کرده و در صورت اقامه دعاوی در محاکم قضایی، روی کمک های وی حسالب ویژه ای باز کنید. در واقع وکیل متخصص در زمینه مهریه به شما این امکان را خواهد داد تا با دیدی جامع تر از حقوق خود در خصوص مهریه دفاع کنید و پس از بخشش آن بتوانید مجددا به آن دسترسی پیدا کنید. وکیل از پیچ و خم های مسیر آگاه است و می تواند راهکارهایی را برای عبور از مشکلات در اختیار شما قرار دهد.
کلام آخر
از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید از شما تشکر می کنیم. در این مقاله سعی کردیم شرایط مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن را مورد مطالعه قرار دهیم. در ابتدا اشاره داشتیم که در بسیاری از موارد زن می تواند مجددا به مهریه بخشیده شده دست پیدا کند و اما در برخی از موارد نیز این امکان در اختیار زن قرار نخواهد گرفت. به روش های مختلف بخشیدن مهریه اشاره داشتیم و مباحث حقوقی در این باره را مورد ارزیابی قرار دادیم. علاوه بر این اشاره داشتیم که بخشیدن مهریه از طریق اداره ثبت می تواند کار زن برای مطالبه مجدد مهریه را سخت کند. اکنون از شما درخواست می کنیم که تجربیات خود را در قسمت دیدگاه با سایر مخاطبان سایت برترین وکلا به اشتراک بگذارید.
