مسائل حقوقی

مهریه عندالاستطاعه چیست؟⚖️【شرایط مطالبه + نمونه دادخواست】

مهریه را می توان یکی از مهم ترین حقوق مالی زن به شمار آورد که پس از انجام نکاح زن حق مطالبه و دریافت آن را خواهد داشت؛ اما به طور معمول زن حق خود در خصوص مهریه را در زمان طلاق درخواست خواهد کرد. باید این موضوع را در نظر داشته باشید که مهریه در قانون مدنی به دو دسته مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه تقسیم می شود که هر یک از آن ها دارای شرایط و ضوابط خاص به خود است. در واقع مهریه عندالاستطاعه باید این نکته را ذکر کنیم که زن تنها در صورتی می تواند در این نوع از مهر به حقوق خود برسد که مرد توانایی مالی پرداخت آن را داشته باشد. در ادامه در خصوص این نوع از مهر توضیحات جامع تری را ارائه خواهیم داد.

مهریه عندالاستطاعه چیست؟

قانون مدنی مهریه را دارای انواع مختلفی در نظر گرفته است و به شرح هر کدام به طور مجزا پرداختته است. در صورتی که از انواع مهریه اطلاع داشته باشید می توانید با سهولت بیشتری حقوق مالی خود را درخواست کرده و آن را مطالبه نمایید. مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه از جمله مهم ترین انواع مهر در قانون و شرع به شمار می روند. نوع مهر در زمان نکاح و به صورت توافقی بین زن و مرد تعیین می شود و در واقع تابع قوانین و شرایط خاص به خود است.

هر یک از افراد درگیر با پرونده های طلاق کم و بیش با انواع مهریه آشنایی دارند و ممکن است بارها نام آن را شنیده باشند. اگر بخواهیم در خصوص تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق توضیحاتی را ارائه دهیم باید بگوییم که زن تنها از طریق دادگاه خانواده می تواند درخواست مطالبه مهریه را داشته باشد. چرا که دادگاه خانواده صلاحیت لازم برای رسیدگی به دعاوی مربوط به مهریه را در اختیار دارد و این درخواست در دادگاه های دیگر پذیرفته نمی شود.

نکته دیگری که لازم است در این خصوص به آن اشاره داشته باشیم این است که زندان در مهریه عندالاستطاعه وجود ندارد؛ یعنی اگر مرد به هر دلیلی توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه مطالبه شده از سوی زن را نداشته باشد، هرگز نمی تواند او را به زندان انداخته و حکم جلب او را از دادگاه دریافت نماید. ذکر این نکته ضروری است که اگر در این نوع از مهریه، مرد ادعا کند که توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه را ندارد، ادعای او توسط دادگاه خانواده به طور دقیق مورد بررسی قرار می گیرد.

در صورتی که عدم توانایی و استطاعت مالی مرد در پرداخت این نوع از مهریه به اثبات برسد، مهریه تقسیط خواهد شد. در صورتی زوجه می تواند این نوع از مهریه را از مرد مطالبه و دریافت کند که مرد توانایی مالی و به اصطلاح استطاعت مالی لازم برای پرداخت آن را در اختیار داشته باشد؛ یعنی زن در صورتی می تواند به حقوق مالی خود در خصوص مهریه دست پیدا کند که مرد استطاعت مالی لازم برای پرداخت را داشته باشد. در غیر این صورت زن از دریافت مهریه محروم خواهد شد.

تصور کنید که مردی توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه را در اختیار دارد. در این صورت از پرداخت مهریه خودداری کرده و حتی اقساط آن را نیز پرداخت نمی کند. در چنین شرایطی ممکن است برخی از افراد تصور کنند که زندان برای مرد در نظر گرفته نمی شود که البته این تصور کاملا غلط است. لازم است در این خصوص با بهترین وکیل مهریه در تهران مشورت کرده و تمامی اطلاعات حقوقی مورد نیاز را از او دریافت کنید تا با حقوق قانونی خود آشنایی پیدا کنید.

قانون جدید مهریه عندالاستطاعه

چگونه مهریه عندالاستطاعه را بگیریم؟

بر اساس قانون جدید مهریه عندالاستطاعه زن در صورتی می تواند به حقوق خود در خصوص مهریه دست پیدا کند که قادر باشد مالی به غیر از آن چیزی که به عنوان مستثنیات دین است را به دادگاه معرفی نماید تا به این شکل استطاعت مالی مرد برای قاضی به اثبات رسیده و مهریه زن را از او دریافت نماید. اموالی که زن به دادگاه معرفی می کند می تواند منقول یا غیر منقول باشد. برای مثال زن می تواند حساب بانکی مرد یا حتی زمین یا آپارتمانی از او را نیز به دادگاه معرفی کند.

در صورتی که مرد کارمند باشد و حقوقی را دریافت نماید، در برخی از شرایط زن می تواند مهریه خود را از حقوق او دریافت نماید. در نظر داشته باشید که در این نوع از مهریه امکان جلب زوج وجود نخواهد داشت. از سوی دیگر باید اشاره داشته باشیم که درخواست اعسار از پرداخت مهریه نیز در این خصوص بی معنی است و نمی توان درباره آن در مراجع قانونی اقدام نمود. چرا که اساس دریافت این نوع از مهریه، استطاعت مالی مرد است که با اعسار او در تضاد است.

فواید مهریه عندالاستطاعه

در قسمت های قبل در خصوص انواع مهریه در قانون و شرع توضیحاتی را به شما ارائه دادیم. در نظر داشته باشیم که در این بخش سعی داریم درباره فواید مهریه عندالاستطاعه توضیحات حقوقی را ارائه دهیم تا اطلاعات حقوقی شما در این زمینه افزایش پیدا کند. اگر بخواهیم از فواید این نوع از مهریه برای مرد بگوییم می توانیم به این موضوع اشاره کنیم که در این نوع از مهر، زن نمی تواند مرد را جلب کرده و او را به زندان بفرستد این موضوع در قانون به صراحت مورد اشاره قرار گرفته است.

یکی دیگر از فواید مهریه از نوع عندالاستطاعه این است که مرد زمانی ملزم به پرداخت آن می شود که واقعا توانایی مالی و استطاعت پرداخت آن را در اختیار داشته باشد. در غیر این صورت زن نمی تواند مالی را از مرد به عنوان مهریه دریافت نماید. از سوی دیگر باید دقت داشته باشیم که وظیفه اثبات استطاعت مالی مرد در دادگاه نیز بر عهده زن است. در واقع او است که می تواند با ارائه فهرستی از اموال مرد، توانایی مالی زوج را به اثبات برساند که این مورد نیز برای مرد دارای فایده است.

تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق

در خصوص تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق لازم است در ابتدا به این موضوع اشاره داشته باشیم که زن ملزم است در ابتدا درخواست صدور اجراییه را به دفتر ثبت اسناد ارائه دهد. در این صورت است که اداره ثبت به دقت اموال مرد را مورد بررسی قرار می دهد تا مهریه زن را از آن پرداخت نماید. در صورتی که اداره ثبت نتواند به مال مشخصی از مرد برای پرداخت مهریه زن دست پیدا کند، گواهی صادر خواهد کرد.

در این شرایط است که زن می بایست به دادگاه خانواده مراجعه کرده و در آنجا دادخواست مطالبه مهریه تنظیم نماید. لازم است گواهی اداره ثبت و سایر مدارک و مستندات مربوط به پرونده به دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه پیوست شود. در این مرحله است که قاضی پرونده در دادگاه خانواده به دقت پرونده را مورد مطالعه قرار می دهد و اگر اثبات شود که مرد استطاعت پرداخت مهریه را دارد، حقوق مالی زن از او مطالبه خواهد شد.

گاهی در دعاوی طلاق مرد ادعا می کند که توانایی مالی مناسبی را برای پرداخت مهریه در اختیار ندارد. در این صورت است که مرد باید دادخواست اعسار تنظیم کرده و به دادگاه ارائه دهد. در این شرایط دادگاه این مسئله را مورد بررسی قرار می دهد تا صحت ادعاهای مرد یا کذب بودن آن ارزیابی شود. در این شرایط اگر برای قاضی محرز شود که مرد توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه را در اختیار دارد، تمامی مبلغ مهریه از او دریافت شده و درخواست اعسار وی به کلی رد می شود.

شرایط مطالبه مهریه عندالاستطاعه

اولین گام برای نحوه مطالبه مهریه عندالاستطاعه این است که زن به اداره ثبت مراجعه کرده و مهریه خود را از این مرجع درخواست نماید. در صورتی که اداره ثبت نتواند به اموالی از مرد برای پرداخت مهریه دست پیدا کند، گواهی صادر می نماید. در این صورت است که زن می بایست دعوی مطالبه مهریه را در دادگاه خانواده اقامه کرده و در این مرجع قضایی حقوق مالی خود را از مرد دریافت نماید. برای اقامه دعوی در دادگاه خانواده لازم به تنظیم دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضائیه می باشد.

در این صورت است که دادگاه خانواده به دقت پرونده را مورد بررسی قرار می دهد تا ابعاد ناپیدای آن برایش مشخص شود. در دادگاه لازم است زن بتواند اموالی از مرد را برای اثبات استطاعت مالی معرفی نماید. این اموال می تواند شامل پول نقد، سکه، ماشین، آپارتمان، زمین و مواردی از این قبیل باشد. در صورتی که در دادگاه استطاعت مالی مرد به اثبات برسد، مهریه زن از وی دریافت خواهد شد. البته بهتر است در این مسیر از یک وکیل ماهر و معتبر مشاوره حقوقی دریافت نمایید.

مهریه عندالاستطاعه زندان دارد

تفاوت مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه چیست؟

هر دو نوع مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه زوجه می تواند پس از نکاح مهریه خود را مطالبه نماید و محدودیتی از این بابت وجود ندارد؛ اما دعاوی مربوط به مطالبه مهریه معمولا در خصوص دعاوی طلاق است که مطرح می شود. در عندالاستطاعه برخلاف عندالمطالبه زن تنها در صورتی می تواند مهریه خود را از مرد دریافت نماید که اثبات شود مرد توانایی مالی لازم برای پرداخت این حق مالی زن را در اختیار دارد.

این در حالی است که در مهر عندالمطالبه مرد تحت هر شرایطی ملزم به پرداخت مهریه است و راه فراری برای او در این خصوص وجود نخواهد داشت. در مهریه عندالمطالبه مهم نیست که مرد توانایی مالی و استطاعت دارد یا خیر. به هر حال طبق قانون مرد ملزم به پرداخت مهریه او می باشد. دقت داشته باشید که هر دو نوع از مهریه قابل پیگیری هستند. پس نباید تصور کنید که تنها مهریه عندالمطالبه قابلیت پیگیری دارد و در خصوص عندالاستطاعه قانون به این شکل نیست.

اگر مهریه از نوع عند المطالبه باشد، حتی در صورت فوت شوهر لازم است به مهریه زن به عنوان یکی از دیون مالی مرد نگاه شود. از قضا در قانون پرداخت مهریه زن پس از فوت شوهر از جمله مهم ترین دیون مالی در نظر گرفته شده است. در واقع زن حتی پس از فوت شوهر نیز می تواند مهریه عندالمطالبه خود را از اموال به جای مانده از وی درخواست نماید. پرداخت این حقوق مالی زن بر عهده وراث به جای مانده از متوفی است و جای فرار از پرداخت مهریه نیست.

در عقد موقت و دائم می توان مهریه را از اموال به جای مانده از شوهر پرداخت کرد. تنها تفاوت بین عقد موقت و دائم در خصوص مطالبه مهریه این است که اگر عقد موقت به ثبت نرسیده باشد، امکان مطالبه آن از طریق اداره ثبت وجود نخواهد داشت. ئر خصوص مهریه عندالاستطاعه نیز روند قانونی به همین شکل است؛ یعنی حتی پس از فوت شوهر نیز زن می تواند حقوق مالی خود در خصوص مهریه را از اموالی که از مرد فوت شده به جای مانده است مطالبه و دریافت نماید.

نمونه دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه

برای مطالبه مهریه عندالاستطاعه نخستین گام مراجعه به اداره ثبت و تنظیم دادخواست در این نهاد حقوقی می باشد. در صورتی که اداره ثبت نتواند اموالی را از مرد شناسایی کند، لازم است زن برای اقامه دعوی در دادگاه خانواده اقدام نماید. برای این کار لازم است زن در دفاتر خدمات الکترونیکی قوه قضائیه حاضر شده و دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم نماید. در ادامه نمونه دادخواست مطالبه مهریه از نوع عندالاستطاعه را به شما ارائه خواهیم داد:

ریاست محترم شعبه …. دادگاه خانواده محلاتی تهران

با سلام؛

احتراما به استحضار می رساند که اینجانبه به موجب سند نکاحیه شماره …… مورخ…. به عقد دائم خوانده محترم در آمده ام و مهریه مندرج در عقد نامه تعداد …. سکه تمام بهار آزادی است که به صورت عندالاستطاعه می باشد. خوانده شاغل و دارای استطاعت مالی لازم برای پرداخت مهریه است.

لذا با تقدیم این دادخواست، رسیدگی و صدور حکم شایسته به شرح ستون خواسته مورد استدعاست.

فواید مهریه عندالاستطاعه

نمونه رای مهریه عندالاستطاعه

رأي وحدت‌ رويه شماره 708 هيأت عمومي ديوان عالي كشور در خصوص تقسيط مهريه مسقط حق حبس زوجه نيست

الف: مقدمه

جلسه هيأت ‌عمومي ديوان‌عالي كشور در مورد پرونده رديف 87 /3 وحدت ‌رويه، رأس ساعت 10 بامداد روز سه ‌شنبه مورخ 22 /5 /1387 به رياست حضرت آيت ‌الله مفيد رييس ديوان‌ عالي كشور و با حضور حضرت آيت ‌الله دري نجف ‌آبادي دادستان كل كشور و شركت اعضاي شعب مختلف ديوان ‌عالي كشور در سالن اجتماعات دادگستري تشكيل و پس از تلاوت آياتي از كلام ‌الله مجيد و قرائت گزارش پرونده و طرح و بررسي نظريات مختلف اعضاي شركت ‌كننده در خصوص مورد و استماع نظريه جناب آقاي دادستان كل كشور كه به ترتيب ذيل منعكس مي ‌گردد، به صدور رأي وحدت ‌رويه قضايي شماره 708 – 22 /5 /1387 منتهي گرديد.

ب: گزارش پرونده

1- طبق محتويات پرونده كلاسه 86 – 1220 شعبه ششم دادگاه تجديدنظر استان اصفهان، آقاي بهنام توسلي فرزند عباس به طرفيت خانم الهه بابايي دارگـاني فرزند نورالله به خواسته الزام به تمكين و ادامه زندگي مشترك اقامه دعوي نموده، كه موضوع در شعبه بيستم دادگاه عمومي حقوقي اصفهان به ‌شرح ذيل به صدور دادنامه 860997035200021 – 27 /5 /1386 منتهي گرديده است:

احتراماً معروض مي ‌دارد: بر اساس گزارش 43028 – 12 /12 /1386 رييس كل محترم حوزه قضايي استان اصفهان، از شعب ششم و نوزدهم دادگاه‌ هاي تجديدنظر اين استان به‌ موجب دادنامه ‌هاي 1370 – 13 /8 /1386 پرونده كلاسه 86 /1220 و 75 – 4 /9 /1386 پرونده كلاسه 105-86، در استنباط از ماده 1085 قانون مدني آراء مختلف صادر گرديده است كه خلاصه جريان امر ذيلاً منعكس مي ‌گردد.

«… با عنايت به اينكه زوجه صراحتاً تمكين خود را منوط به دريافت كل مهريه نموده و به حق حبس استناد نموده ‌است، نظر به اينكه نامبرده مهريه را مطالبه نموده و با احراز اعسار خواهان از پرداخت يكجاي مهريه، حكم به تقسيط صادرشده و خواهان در حال پرداخت اقساط است و حسب استعلام از اجراي احكام، خوانده نسبت به وصول اقساط اقدام نموده ‌است، لذا تمسّك به حق حبس و اناطه تمكين به دريافت كل مهريه با وضعيت اعسار خواهان از پرداخت يك جاي مهريه، كه مدت‌ ها طول خواهد كشيد، عملاً موجب حرج براي زوج خواهد بود. نظر به اينكه حكم موضوع منوط نمودن تمكين، وصول مهريه در چنين حالتي اعسار خواهان و صدور حكم تقسيط به ‌وسيله دادگاه در قانون مدني مبهم مي ‌باشد، لذا به استناد اصل 167 قانون اساسي و با توجه به فتاواي مراجع عظام تقليد از جمله حضرات آيات محمدتقي بهجت، ناصر مكارم شيرازي، سيد عبدالكريم موسوي اردبيلي، حسين نوري همداني، در اين مورد حق حبس ساقط مي ‌گردد، لذا دادگاه دعوي خواهان را وارد دانسته، حكم به الزام خوانده به تمكين از زوج صادر و اعلام مي‌ گردد.»

اين رأي در شعبه ششم تجديدنظر استان به ‌موجب دادنامه – 13 /8 /1386 به لحاظ اينكه با صدور حكم اعسار و تعيين اقساط براي پرداخت مهريه، زوج بايد فقط اقساط معينه را پرداخت نمايد و مهريه صرفاً نسبت به همان مقدار حال و مابقي مؤجل است و با وصف تقسيط مهريه شرط مذكور در قسمت اخير ماده 1085 محقق نمي ‌شود و زوجه نمي‌ تواند از حق حبس موضوع ماده مذكور استفاده نمايد، مورد تأييد قرار گرفته‌ است.

آیا مهریه عندالاستطاعه قسطی می شود؟

پاسخ کوتاه به این سوال که آیا مهریه عندالاستطاعه قسطی میشود؟ مثبت می باشد. در واقع در این نوع از مهریه که در عقدنامه نیز قید می شود، زن در صورتی می توان تمامی حقوق مالی خود را دریافت نماید که توانایی و استطاعت مالی مرد را در دادگاه اثبات نماید. از سوی دیگر در ماده 29 قانون حمایت از خانواده ذکر شده است که مرد می تواند در صورت اعسار در پرداخت مهریه، آن را در چند قسط به زن پرداخت نماید. البته لازم است با درخواست وی در دادگاه خانواده موافقت شود.

در نظر داشته باشید که دادگاه با در نظر گرفتن وضعیت مالی مرد و نیز خواسته های زن، مبلغ هر قسط از مهریه و مدت زمان پرداخت آن را تعیین خواهد کرد. البته باید اشاره داشته باشیم که در برخی از موارد زوج می تواند از دادگاه درخواست نماید که مدت زمان پرداخت و تعداد اقساط آن را افزایش دهد تا به این شکل مرد توانایی پرداخت قسطی مهریه را به دست آورد. از سوی دیگر باید این موضوع را نیز تاکید کنیم که امکان چند بار ارسال دادخواست اعسار نیز وجود دارد.

لزوم مراجعه به وکیل برای مطالبه مهریه عندالاستطاعه

در نظر داشته باشید که اگر زن نتواند توانایی مالی مرد را در دادگاه خانواده به اثبات برساند، از دریافت حقوق مالی خود در خصوص مهریه محروم خواهد شد؛ بنابراین لازم است زن پیش از هر گونه اقدام در اینباره، حتما از یک وکیل مجرب و خبره مشاوره دریافت کرده و اقدامات خود را با او هماهنگ نماید. وکیل به واسطه دانش حقوقی بالایی که در اختیار دارد می تواند در مسیر اثبات دارایی های مرد در دادگاه به شما کمک کرده و از بروز خسارت های احتمالی در این خصوص جلوگیری کند.

مهریه عندالاستطاعه در طلاق از طرف مرد

کلام آخر

از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید و ما را صمیمانه همراهی کردید از شما سپاسگزاریم. در این مقاله تلاش کردیم تا هر آن چیزی که لازم است در خصوص مهریه عندالاستطاعه بدانید را در اختیار شما قرار دهیم. اشاره داشتیم که زن در صورتی می تواند حقوق مالی خود را در این نوع از مهریه مطالبه کند که توانایی و استطاعت مالی مرد را در دادگاه به اثبات برساند. همچنین در این مقاله روش مطالبه مهریه و نیز یک نمونه رای در پرونده های مهریه را به شما ارائه دادیم. اکنون از شما درخواست می کنیم که اگر نظر یا پیشنهادی درباره مطالب ذکر شده دارید آن را در قسمت دیدگاه با مخاطبان سایت برترین وکلا به اشتراک بگذارید.

5/5 - (1 امتیاز)

میثم امینی

من عاشق دنیای کتاب و نویسندگی هستم و نمیدونم دست سرنوشت چجوری من رو به سمت تهیه متون حقوقی هل داد. خیلی خوشحالم بابت جایگاهی که دارم. چون حس میکنم جایی قرار گرفتم که هم بهش علاقه دارم و هم راهی برای خدمت به شما عزیزانه!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا