وقتی یک رابطه زوجیت که بر اساس عقد نکاح شکل‌گرفته است دائر مدار انحلال قرار می‌گیرد، یکی از اشکال این انحلال طلاق می‌باشد و طلاق نیز در قانون به طلاق بائن و رجعی تقسیم شده است و طلاق رجعی طلاقی است که از سوی مرد واقع و در آن حق طلاق حق رجوع برای مرد وجود دارد. اما اگر طلاق به شکل بائن واقع شود حق رجوع برای مرد وجود ندارد. یکی از اقسام طلاق بائن، طلاق توافقی می‌باشد حال سوال این است که در طلاق توافقی چیز هایی به زن تعلق می گیرد که در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه با ما همراه باشید.
آشنایی با مبحث طلاق و طلاق توافقی
طلاق یک عمل حقوقی یک طرفه می‌باشد که معمولاً اختیار آن در دست مرد می باشد و رابطه زوجیت که بنا بر اراده ی دو نفر به وجود آمده است بر اساس ارادۀ یک جانبه زوج منحل می شود. در نتیجه این طلاق یک ایقاع می باشد؛ یعنی یک عمل یک طرفه حقوقی که در سایر مقالات مبحث ایقاع مفصل توضیح داده شده است.
صیغه طلاق نیز با شرایطی که باید دو نفر شاهد وجود داشته باشد جاری خواهد شد اما براساس قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ یکی از اشکال طلاق، طلاق توافقی می باشد و آن در جایی است که زن و مرد با توافق یکدیگر و بنابر شروط و موارد مندرج در توافق از یکدیگر تقاضای جدایی را دارند. اگرچه نهایتاً صیغه طلاق از سوی مرد جاری خواهد شد اما این طلاق به لحاظ این که دونفر با یکدیگر بابت انحلال زندگی مشترک توافق دارند در عرف به طلاق توافقی معروف شده است.
چه زمان طلاق، توافقی می باشد؟
برای آشنایی با این مبحث که در طلاق توافقی چه چیز هایی به زن تعلق می گیرد ابتدا باید با مفهوم دقیق این طلاق آشنا شویم. زمانی که هر یک از طرفین درخواست طلاق را به جای آورند، چه زن چه مرد؛ اما در جلسه دادگاه هر دو طرف بر اجرای صیغه طلاق و انحلال زندگی مشترک تمایل داشته باشند به این طلاق از دید قانون و از بابت عرف طلاق توافقی گفته خواهد شد.
در طلاق توافقی مهم این نیست که هر دو نفر با یکدیگر دادخواست طلاق را مطرح نمایند که اگرچه یکی از اشکال طرح دعوای طلاق توافقی همین موضوع است ( که البته خواسته دقیق آن صدور گواهی عدم امکان سازش می باشد و قانون نیز به این موضوع اشاره نموده است که دو طرف نسبت به طرح دادخواست طلاق اقدام نمایند ) اما همین‌که یکی از طرفین این موضوع را مطرح نموده و طرف دیگر در جلسه دادگاه حاضر شود و تمایل خود را همانند طرف دیگر بر اجرای صیغه طلاق اعلام نماید، به این طلاق طلاق توافقی می‌گویند.
شرایط طرح دعوای طلاق توافقی
این شرایط درجایی است که اولاً بین دو طرف علقه ی زوجیت وجود داشته باشد و این علقه زوجیت باید از نوع نکاح دائم باشد، چرا که عقد موقت با بذل مدت یا اتمام مهلت آن خود به خود منحل می‌گردد و اساساً مبحث طلاق مختص به نکاح دائم می باشد.
حال اگر عقد نکاح از نوع دائم بوده و طرفین بر اجرای صیغه طلاق توافق داشته باشند و مفاد توافق خود را قبل از جلسه دادگاه یا در حین جلسه ی دادگاه بدون این که اختلافی فی مابین آن‌ها وجود داشته باشد برای قاضی دادگاه ارائه نمایند، در این زمان می‌توان به این نوع از طلاق طلاق توافقی گفت. چرا که قاضی دادگاه زمانی طلاق را طلاق توافقی تلقی می نماید که بین طرفین هیچ‌گونه اختلافی وجود نداشته باشد و الا اگر فی مابین طرفین در مفاد و مندرجات و تعهدات مالی و غیر مالی زندگی اختلافاتی وجود داشته باشد قاضی دادگاه نمی تواند گواهی عدم امکان سازش از بابت توافقات فی مابین زوجین صادر نماید.
توافقات مندرج در طلاق توافقی
اگر به عنوان مرد یا زن نیت و قصد بر طلاق توافقی دارید باید این موضوع را در نظر بگیرید اگر شما مرد هستید و قصد بر طلاق توافقی دارید اگر همسر شما هیچ‌گاه از مهریه خود کوتاه نمی‌آید، شما هم هیچ وقت سراغ طلاق توافقی نروید و می توانید دعاوی چون الزام به تمکین مطرح نموده و حتی در صورت عدم تمکین از پرداخت نفقه ایشان مبرا شوید؛ چرا که اگر زن ناشزه باشد( یعنی از تمکین عام و خاص سرباز زند ) ، نفقه به ایشان تعلق نخواهد گرفت.
لذا طلاق توافقی در جایی معنا دارد که طرفین از حقوق و امتیازات یکدیگر کوتاه بیایند و در رابطه با این موضوعات به توافق برسند. و الا اگر زن بر مطالبه کامل مهریه خود پافشاری نماید و از طرف دیگر در زندگی مشترک نیز حاضر شود و درخواست طلاق توافقی را از مرد به جای بیاورد این چنین موضوعی کاملاً به ضرر مرد می باشد؛ چرا که مرد می تواند با طلاق ندادن زن امتیازاتی از ایشان بگیرد. پس می توان گفت همانطور که از نام طلاق توافقی پیداست، برای اینکه بفهمیم در طلاق توافقی چه چیز هایی به زن تعلق می گیرد ، باید به توافقات زن و مرد توجه کنیم که در ادامه برخی از این موارد را بیان خواهیم نمود.
بنابراین این موضوع را مد نظر قرار بدهید که از قبل این توافقات باید برای شما امتیازآور باشند والا اگر این توافقات منتهی به اعطای امتیاز به هر دو طرف نباشد و براساس این توافقات طرفین از حقوق مالی خود کوتاه نیایند، می‌تواند یک موضوع یک جانبه باشد و طرفی که تمایل به این موضوع دارد کاملاً متضرر شود.
در نتیجه وقتی صحبت از توافق می شود این توافق یک امر دوجانبه بوده و قطعاً وقتی قرار است طرفین که حقوق آن ها با هم کاملاً در تضاد می باشد و مردی که اختیار طلاق با ایشان از خود را راضی به طلاق نماید قطعاً باید امتیازاتی بگیرد و همچنین این موضوع برای زن نیز وجود دارد که زنی که از مهریه خود می‌گذرد و یا بخشی از مهریه را واگذار می نماید طبیعتاً دنبال امتیازاتی است که این امتیاز راحت شدن سریع و بدون دغدغه از زندگی مشترک می‌باشد.بنابراین در بدو طلاق توافقی باید به موضوع فوق توجه نمود و هر یک از طرفین امتیازات خود را اخذ نموده و بعداً رضایت خود را بر طلاق اعلام نمایند.
مفاد توافقات فی ما بین زوجین
زمانی که شما به دادگاه مراجعه می نمایید با دو روش ازسوی قاضی دادگاه مواجه می‌شوید؛ یا اینکه اگر نیت بر طلاق توافقی دارید قاضی دادگاه به شما اعلام می‌نماید که توافقات خود را دایر مدار حقوق مالی و بحث حضانت و امثالهم را در برگه ای درج نمایید و آن را تقدیم دادگاه نموده و قاضی دادگاه نیز براساس آن تصمیم قانونی اتخاذ می‌نماید. یا اینکه این توافقات صریح می باشد و ابهامی در آن‌ها وجود ندارد که طبق همان موضوع اقدام و یا اگر ابهاماتی وجود داشته باشد نسبت به برطرف نمودن آن و تقاضای رفع ابهام اقدام می‌نماید.
بنابراین بدو این که به دادگاه مراجعه نمایید توافقات دال بر حقوق مالی را در برگه مرقوم نموده و از قاضی دادگاه بخواهید طبق همین برگه نسبت به صدور رأی و درج توافقات در متن رأی دادگاه اقدام نماید و یا این که قاضی دادگاه خود رأساً شروع به سوال در خصوص موضوعات فی مابین می‌نماید و متعاقب آن در صورت جلسه درج و به امضاء زوج و زوجه می رساند.
لذا شما با دو حالت ازسوی قاضی دادگاه مواجه هستید و زمانی‌که با این دو حالت مواجه باشید حقوقی که از سوی قاضی مورد سوال قرار می‌گیرد به شرح ذیل می‌باشد. در ادامه با موضوع بحث یعنی در طلاق توافقی چه چیز هایی به زن تعلق می گیرد آشنا خواهیم شد.
بحث مهریه
اولین سوالی که ممکن است قاضی از شما بپرسد این است که تعیین تکلیف مهریه در طلاق توافقی چه می باشد، چرا که بر اساس قانون باید کلیه حقوق مالی تعیین تکلیف شود که قاضی براساس آن نسبت به صدور حکم اقدام نماید. حال شما یا بحث مهریه را تعیین تکلیف نموده اید و به قاضی دادگاه اعلام می‌نماید و یا این که نیت این را دارید که قاضی دادگاه این توافق را در صورت جلسه درج نماید که در این رابطه اگر کل مهریه مورد بخشش قرار گرفته یا بخشی از آن و یا هر تعداد دیگری این موضوع را به قاضی دادگاه اعلام می نمایید که آن را در صورت‌جلسه قید نماید.
جهیزیه
موضوع دیگری که باید در بحث طلاق توافقی حل شود بحث جهیزیه زن می‌باشد که طبق لیست سیاهه ای که در بدو ازدواج معمولاً به امضاء زوج می‌رسد به منزل همسر خود برده است و الان در زمان طلاق باید این حقوق مالی نیز مورد بررسی قرار بگیرد. که این موضوع یا از قبل تعیین تکلیف شده یا شما به موجب توافقی که در رأی طلاق توافقی قید می‌گردد اعلام می‌نمایید که زوج مکلف به استرداد جهیزیه طبق لیست سیاهه می‌باشد.
اجرت‌المثل
در پاسخ به سوال در طلاق توافقی چه چیز هایی به زن تعلق می گیرد، می توان به اجرت المثل اشاره نمد. همان‌گونه که می‌دانید زن در قبال کارهایی که در منزل مرد انجام می‌دهد اگر نیت بر تبرعی بودن اعمال (مجانی) نداشته باشد، می‌تواند نسبت به مطالبه حق الزحمه اموراتی که در زندگی همسر به جای آورده است اقدام نماید. البته این موضوع را مدنظر قرار بدهید کار هایی که انجام می شود نباید جزء وظایف ذاتی زن باشد و از طرف دیگر باید زوج حتماً در این خصوص دستور لازم را به همسر خود داده باشد. لذا زنی که بر مبنای حسن معاشرت و معاضدت در زندگی مشترک و به نیت تبرع نسبت به انجام امورات زندگی اقدام می‌نماید نمی‌تواند خواهان اجرت‌المثل باشد.
حال اگر زن در بدو زندگی مشترک نیتی بر انجام امورات به صورت مجانی نداشته و همسر ایشان نیز دستورات لازم را دال بر تهیه و پخت و پز غذا و امثالهم را به ایشان داده باشد، می‌تواند در قبال کارهایی که در زندگی مشترک انجام داده است اجرت‌المثل را مطالبه نماید. لذا این موضوع نیز باید در رأی طلاق توافقی مورد تصریح و تعیین تکلیف قرار بگیرد.
نحله
نحله یک عمل حقوقی است که بر اساس آن اگر مرد بدون نیت و دلیل خاص نسبت به طلاق همسر خود اقدام نماید زن می‌تواند مبلغی را از مرد تحت عنوان نحله دریافت نماید. دقت شود که نحله نوعی بخشش اجباری از سوی مرد است و دو شرط برای مطالبۀ آن وجود دارد؛ اول اینکه به زن اجرت المثل تعلق نگیرد و دوم اینکه مرد بدون دلیلی خاص اقدام به طلاق همسر خود نماید.
لذا چون بحث کنونی طلاق توافقی می باشد و مرد بدون دلیل و بدون رضایت همسر نسبت به طلاق ایشان اقدام ننموده است، بحث نحله منتفی می باشد و اصلاً نیاز به درج آن در توافقات فی‌مابین نمی‌باشد.
حضانت
همانطور که می دانید اگر فرزند مشترکی در زندگی وجود داشته باشد و آن فرزند پسر باشد تا ۲ سال حضانت با مادر و بعد از آن با پدر می‌باشد و اگر این فرزند دختر باشد تا ۷ سال با مادر و بعد از آن با پدر می باشد. اما این موضوع قابلیت تغییر را دارد و پدر و ماد در می‌توانند فی‌مابین خود توافقاتی را دال بر حضانت فرزندان به جای آورند که بعد از مدت‌های اعلامی نیز حضانت کماکان با طرف مقابل باشد لذا در خصوص فرزندان مشترک و حضانت آن‌ها باید بین زوجین توافق وجود داشته باشد و این موضوع مورد تعیین و تکلیف قرار بگیرد.
نفقه
در رابطه با نفقه که صحبت می‌شود بحث نفقه فرزندان مشترک می‌باشد لذا اگر فرزند مشترکی وجود ندارد این موضوع منتفی است و اگر فرزند مشترکی دارد بحث پرداخت نفقه علی‌القاعده با پدر ایشان می‌باشد؛ مگر اینکه بین پدر و مادر یا همان زوج و زوجه تا توافقات دیگری وجود داشته باشد که اگر توافقی برخلاف تصریحات قانونی وجود دارد باید بین طرفین ثبت و ضبط شود..
سایر توافقات مالی
که در این خصوص می‌توان به بحث طلاجات و هدایایی که در زندگی مشترک رد و بدل شده است مانند گوشی تلفن همراه و خودرو و امثالهم اشاره نمود لذا هرگونه توافق مالی باید در این خصوص حل و فصل شود و بین طرفین هیچ گونه ابهامی وجود نداشته باشد؛ که این طلاق توافقی تمام ریشه های نزاع فی مابین زن و مرد را از بین ببرد و بعد از اجرای صیغه طلاق هیچ یک از طرفین مدعی حق و حقوقی مالی نباشند.
لذا طلاق توافقی ای صحیح می‌باشد که زن بتواند بر حقوق قانونی خود آشنا و نسبت به مطالبه آن از مرد اقدام نماید و این موضوع باید مد نظر زن قرار بگیرد که هیچ الزامی جهت بخشش مهریه در طلاق توافقی وجود ندارد. اما معمولاً زنانی که متقاضی طلاق توافقی هستند از مهریه خود به‌صورت کلی یا از قسمتی از آن صرف نظر می‌نمایند که بتوانند طرف مقابل را مجاب به اجرای صیغه طلاق نمایند.
بنابراین باید توضیح داده شود که در طلاق توافقی که آن‌چه که به زن تعلق می‌گیرد در حیطه اختیار ایشان می باشد و این خود زن است که با قدرت چانه‌زنی که قبل از مراجعه با دادگاه با همسر خود داشته است می‌تواند حق و حقوق مالی خود را مشخص نماید و هرآنچه بتواند از طرف مقابل خود امتیازات مالی اخذ نماید برگ برنده دعوای طلاق با ایشان می‌باشد و اگر ایشان مجبور به اجرای صیغه طلاق باشد و به‌اصطلاح مهر حلال و جان آزاد در ذهن ایشان نقش بسته باشد طبیعتاً باید به دنبال امتیاز دادن باشد تا امتیاز گرفتن؛ لذا آن‌چه که می‌توان در این خصوص در نظر گرفت این است که حقوق مالی فوق از سوی زن می‌تواند مورد مطالبه قرار بگیرد اما نحوه مطالبه آن و چه میزان تعلق گرفتن آن به ایشان، در حدود اختیارات ایشان می‌باشد.
ضرورت مراجعه به وکیل در طلاق توافقی
در این مقاله دیدیم که در طلاق تواففقی چه چیز هایی به زن تعلق می گیرد ؛ با توجه به توضیحات فوق اقتضاء دارد که چنانچه قصد طرح دعوای طلاق توافقی را دارید این موضوع را با یک شخص متخصص که وکیل دادگستری می باشد در میان بگذارید که ایشان با ارائه مشاوره های قانونی خود در صدد امتیاز ستاندن از طرف مقابل باشد و بتوانید نسبت به طرح یک دعوا با دست برنده اقدام نمایید.
می توان گفت که تا زمانی که یک شخص آگاه به معلومات و حقوق قانونی نباشد ممکن است که این اقدامات از سوی شما به درستی به انجام نشود. لذا پیشنهاد می گردد که دعاوی حقوقی خود را با بهترین وکیل طلاق در تهران در میان بگذارید و عنداللزوم با وکیل دادگستری به محاکم قضایی مراجعه نمایید.
کلام آخر
در این مقاله به پاسخ این سوال رسیدیم که در طلاق توافقی چه چیز هایی به زن تعلق می گیرد؛ حال با توجه به توضیحات فوق آن چه که در طلاق توافقی در اختیار زن قرار می‌گیرد و به اصطلاح به ایشان تعلق می‌گیرد بر اساس توافقاتی است که قبل از مراجعه به دادگاه با همسر خود به جای آورده است و این توافقات می‌توانند دائر مدار بر امور مالی و غیرمالی باشند. اگر زن دست برنده را در اجرای صیغه طلاق داشته باشد می‌تواند امتیازات بیشتری از همسر خود اخذ نماید اما به‌طور مطلق نمی‌توان گفت که چه چیزی به زن النهایه تعلق می‌گیرد بلکه حقوق مالی فوق جملگی حق زن می‌باشد که می‌تواند نسبت به مطالبه آن اقدام نماید. نظرات و انتقادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
