گاهی زندگی مشترک آن طوری که زوجین تصور داشتند پیش نمی رود و اقدامات هیچ کدام از آن ها نمی تواند وضع را به سابق بازگرداند. در این شرایط است که اقدام برای طلاق به عنوان یک موضوع جدی از سوی مرد یا زن و یا هر دوی آن ها مطرح می شود. دقت داشته باشید که در بسیاری از موارد حقوق مربوط به خانواده و طلاق از شرع استخراج شده است و امروزه به شکل یک قانون دقیق و مدون درآمده است. لازم به ذکر است که طلاق یک روند قانونی است و به انواع مختلفی قابل تقسیم بندی می باشد. طلاق بائن شکلی از طلاق است که قانون حق رجوع مرد به زن در ایام عده را از وی سلب کرده است. در این مقاله سعی داریم به بررسی این نوع از طلاق بپردازیم و تکلیف مهریه و نفقه را در آن مشخص کنیم. با ما همراه باشید.
طلاق بائن چیست؟
در پاسخ به این سوال که طلاق بائن چیست؟ باید اشاره داشته باشیم که طلاق را می توان از جنبه های مختلف به انواع گوناگونی تقسیم بندی کرد. یکی از این تقسیم بندی ها طلاق بائن و طلاق رجعی است. در واقع طلاق بائن نوعی از طلاق است که در آن مرد نمی تواند در زمان ایام عده به زن رجوع کند. در این صورت لازم است در صورت تمایل مرد و زن برای نزدیکی مجدد به یکدیگر، بین آن ها ازدواج جدیدی شکل بگیرد و نکاح تازه ای انجام شود؛ اما در طلاق رجعی چنین نیست.
رجوع به این معنا است که زن و مرد در زمان ایام عده می توانند به یکدیگر نزدیک شده و از طلاق منصرف شوند. در واقع در این صورت است که همان شرایط نکاح قبلی حکم فرما می شود و دیگر نیازی به ازدواج مجدد نیست. البته مرد ملزم است در مدت زمان مشخصی، رجوع خود به زن را به اطلاع محاکم قضایی برساند. این در حالی است که در طلاق بائن مرد هیچ حقی برای رجوع به زن ندارد و در صورتی که تمایل به ادامه زندگی با زن را دارد باید در صورت وجود شرایط، مجددا با وی ازدواج نماید.
باید اشاره داشته باشیم که در طلاق بائن شاهد آثار طلاق رجعی نخواهیم بود. برای مثال در طلاق بائن مرد از پرداخت نفقه به زن در ایام عده معاف است و می تواند از این وظیفه خودداری نماید. همچنین در صورتی که یکی از زوجین در زمان عده فوت نماید، دیگری نمی تواند از وی ارث ببرد. این در حالی است که در طلاق رجعی خلاف این موضوع حاکم است. همواره برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با بهترین وکیل خانواده در تهران در این خصوص مشورت کنید تا از اقدامات عجولانه جلوگیری شود.
طلاق رجعی چیست؟
برای اینکه طلاق بائن و قوانین مربوط به آن را بهتر درک کنیم لازم است در خصوص طلاق رجعی نیز اطلاعات جامعی را کسب نماییم. در پاسخ به این سوال که طلاق رجعی چیست؟ باید بگوییم که طلاق رجعی نوعی از طلاق است که در آن قانون این حق را به مرد داده است تا در زمان عده به زن رجوع نماید و بدون اینکه نیاز به عقد مجدد باشد، او را به همسری خود بگیرد. دقت داشته باشید که طلاق رجعی در مقابل طلاق بائن قرار می گیرد و این دو دارای قوانین متفاوتی هستند.
هر گونه اقدام از سوی مرد که نوعی از تمایل برای بازگشت به زندگی مشترک را نمایان کند می تواند به منزله رجوع در نظر گرفته شود. از سوی دیگر لازم است در صورت رجوع مرد این موضوع را به محاکم قضایی اطلاع دهد. چرا که چشم پوشی از این موضوع می تواند مجازات های جدی را به همراه داشته باشد. قانون مدت زمان مشخصی را برای اعلام رجوع در نظر گرفته است. در واقع عدم اعلام رجوع از سوی مرد می تواند حقوق زنان در ازدواج و طلاق را تحت تاثیر قرار دهد.
دقت داشته باشید که در طلاق رجعی زن می تواند در زمان ایام عده در خانه مرد سکونت داشته باشد و به زندگی مشترک با او ادامه دهد. از سوی دیگر زن می تواند در این ایام نفقه خود را به طور کامل از مرد دریافت نماید و از بابت تامین نیازهای زندگی خود دغدغه ای نداشته باشد. باید اشاره داشته باشیم که چه در طلاق بائن و چه در طلاق رجعی، زن همواره می تواند مهریه خود را مطالبه نماید. در واقع مرد در هر صورت ملزم به پرداخت حقوق زن در خصوص مهریه است.
تکلیف مهریه در طلاق بائن چگونه خواهد بود؟
لازم است به این موضوع اشاره داشته باشیم که مهریه جزو اصلی ترین حقوق زن در طلاق بائن به شمار می آید. مهریه در طلاق بائن نیز به زن تعلق می گیرد و قانون به صراحت در این خصوص اظهارنظر کرده است. در واقع سبب مهریه، نکاح است و پس از نکاح زن می تواند هر زمانی که اراده کرد مهریه اش را از مرد مطالبه نماید. باید در نظر داشته باشید که نوع نکاح نمی تواند زن را از حقوق قانونی اش در خصوص مهریه محروم کند و در طلاق بائن و رجعی زن حق دریافت مهریه را دارد.
در خصوص شرایط دریافت مهریه در این نوع از طلاق باید اشاره داشته باشیم که اگر طلاق بائن پیش از رابطه جنسی بین زوجین اتفاق افتاده باشد، یعنی در زمانی که دختر هنوز باکره است جدایی حاصل شده باشد، مرد ملزم است نیمی از مهریه زن را به او پرداخت نماید؛ اما در صورتی که رابطه جنسی به طور کامل انجام شده باشد تمام مهریه در طلاق بائن به زن تعلق می گیرد؛ بنابراین اگر طلاق بائن در زمان عقد اتفاق افتاده باشد، زن تنها می تواند نصف مهریه را دریافت کند.
باید اشاره داشته باشیم که طلاق های بسیاری در قانون بائن شناخته شده اند؛ یعنی پس از پایان مراحل قانونی طلاق مرد نمی تواند به زن در زمان عده رجوع کند و برای نزدیکی مجدد زوجین نیاز به ازدواج مجدد هست. یکی از این موارد طلاق زن یائسه است. قانون طلاق زن یائسه را بائن در نظر گرفته است. در واقع در این نوع از طلاق امکان رجوع برای مرد به زن وجود نخواهد داشت. در صورتی که زن یائسه برای طلاق اقدام نماید می تواند تمامی حقوق خود در خصوص مهریه را دریافت نماید.
باید اشاره داشته باشیم که طلاق خلع و مبارات نیز از جمله مهم ترین انواع طلاق بائن به شمار می آیند. در واقع در این دو نوع از طلاق شاهد نوعی کراهت در بین زوجین نسبت به یکدیگر هستیم. در طلاق خلع کراهت زن از شوهر وجود دارد؛ اما در طلاق مبارات این نوع از کراهت دو طرفه است. در واقع در این دو نوع طلاق زن مالی را در اختیار مرد قرار می دهد تا مرد به طلاق وی رضایت پیدا کند. این عوض طلاق در بسیاری از موارد شامل مهریه زن یا کمتر از آن یا مالی بیشتر از آن می باشد.
در صورتی که در طلاق خلع و طلاق مبارات زن مهریه خود یا قسمتی از آن را به مرد بذل کرده باشد، در زمان طلاق دیگر نمی تواند در خصوص مال بذل شده ادعایی داشته باشد؛ اما در صورتی که زن قسمتی از مهریه خود را بذل کرده باشد می تواند بقیه آن را مطالبه نماید. دقت داشته باشید که همواره زن با مراجعه به محاکم قضایی می تواند حقوق مالی خود در خصوص مهریه را دریافت نماید. در نظر داشته باشید که امتناع مرد از پرداخت مهریه می تواند او را با مجازات هایی رو به رو کند.
تکلیف نفقه در طلاق بائن چیست؟
در قانون مدنی در خصوص نفقه به عنوان یکی از مهم ترین حقوق زن سخن به میان آمده است. نفقه در طلاق بائن قابل پیگیری است. در ماده 1109 قانون مدنی اشاره شده است که مرد ملزم به پرداخت و تامین نیازهای اولیه زن است. در واقع مرد وظیفه دارد در صورت تمکین زن از وی، هزینه های متعارف زندگی او را برطرف سازد تا وی دغدغه ای از این بابت نداشته باشد. این هزینه ها می تواند شامل هزینه خوراک، مسکن، پوشاک، هزینه های درمانی در صورت بیماری زن و مواردی از این جنس باشد.
قانون مدنی شرط پرداخت نفقه به زن را تمکین در نظر گرفته است. در واقع در صورتی پرداخت نفقه به مرد تکلیف می شود که زن از وی تمکین عام و خاص داشته باشد و در صورتی که نشوز زن در دادگاه به اثبات برسد این تکلیف از مرد برداشته می شود. تمکین عام شامل سکونت زن در منزلی است که مرد برای او در نظر گرفته است و تمکین خاص به تن دادن زن به رابطه زناشویی با مرد اشاره دارد. جدای از اینکه نوع طلاق رجعی است یا بائن، مرد مکلف است نفقه زن برای مدت زمان زندگی مشترک را به شرط تمکین وی پرداخت نماید.
دقت داشته باشید که اگر مرد در مدت زمان زندگی مشترک به زن نفقه پرداخت نکرده باشد، زن می تواند در دادگاه حقوق خود در خصوص نفقه برای سال های زندگی با زوج را درخواست کند. در این صورت است که کارشناسان قضایی بسته به شئونات زن و شرایط اجتماعی و خانوادگی وی میزانی از نفقه را مشخص می کنند که در این صورت مرد ملزم به پرداخت آن است. لازم به ذکر است که اگر زن ملزم به نگه داشتن عده باشد، نفقه مدت زمان نگه داشتن عده از سوی زن در طلاق رجعی نیز باید توسط مرد پرداخت شود.
همچنین گاهی این امکان وجود دارد که زن حامله باشد. در این صورت است که مرد ملزم می شود چه در طلاق رجعی و چه در طلاق بائن، نفقه زن در زمان بارداری را در اختیار او قرار دهد تا وی از این بابت دغدغه و نگرانی نداشته باشد. پرداخت نفقه در صورت بارداری زن تا زمان وضع حمل ادامه خواهد داشت. از آن جایی که حضانت فرزند دختر یا پسر تا پایان هفت سالگی با مادر است، مرد ملزم می شود در صورت وضع حمل زن نیز نفقه فرزندان خود را پرداخت نماید؛ اما پرداخت نفقه خود زن از دوش او برداشته می شود.
ذکر این نکته ضروری است که در طلاق رجعی، زن در صورت نگه داشتن عده همچنان همسر مرد به شمار می رود و تامین نیازهای اولیه زندگی وی تحت عنوان نفقه با مرد است؛ اما زن در طلاق بائن دیگری در قید همسری با مرد نیست. از این رو، در زمان عده نگه داشتن زن در طلاق بائن نیازی نیست که مرد به او نفقه پرداخت کند. البته ممکن است زن باردار باشد و یا اینکه به سبب طلاق بیکار شده باشد. در این صورت است که حتی در طلاق بائن مرد ملزم می شود در ایام پس از طلاق به زن نفقه پرداخت کند.
طلاق بائن خلعی چیست؟
باید اشاره داشته باشیم که انواع مختلفی از طلاق بائن وجود دارد که طلاق خلع از جمله مهم ترین آن ها به شمار می آید. باید در نظر داشته باشید که در این نوع از طلاق نیز مرد حق رجوع به زن را ندارد و پس از طلاق رابطه زناشویی به طور کامل قطع می گردد و برای نزدیکی زن و شوهر به طور مجدد نیاز به ازدواج و نکاح است. در واقع در این نوع از طلاق زن مهریه خود را به طور کامل یا قسمتی از آن را در اختیار مرد قرار می دهد تا به این شکل مرد راضی به طلاق شود.
دقت داشته باشید که در قانون مرد حق طلاق را دارد و زن نیز می تواند مهریه خود را در طمان طلاق مطالبه نماید. از این رو، زن برای دریافت حق طلاق از مرد، قسمتی از مهریه یا تمام آن را به مرد می بخشد تا به این شکل مرد نیز راضی به طلاق دادن زن شود. دقت داشته باشید که طلاق خلع در واقع نوعی از طلاق بائن است. در این نوع از طلاق، زن از مرد اکراه دارد و حاضر به ادامه زندگی با وی نیست. از این رو، پرداخت مال از سوی زن به شوهر برای رهایی از نکاح دائم است.
در واقع سه شرط مهم برای طلاق خلع وجود دارد. در درجه اول لازم است عقد نکاح از نوع دائم آن باشد چرا که در ازدواج موقت چیزی با عنوان طلاق خلع وجود ندارد. از سوی دیگر لازم است زن به این نوع از طلاق رضایت داشته باشد. سومین شرط نیز این است که زن باید قسمتی یا تمام مهریه خود را به مرد بذل نماید. اینکه مطالبه مهریه بعد از بخشیدن آن میسر است یا خیر یک بحث جدا است. در اینجا لازم است ذکر کنیم که در صورت عدم وجود هر یک از شرایط، طلاق خلع باطل خواهد بود.
قانون مدنی در ماده 1149 در خصوص طلاق خلع اعلام می دارد که در این نوع از طلاق لازم است رضایت زن وجود داشته باشد و زن مقداری یا تمام مهریه خود را به مرد بذل نماید. در نظر داشته باشید که در واقع طلاق خلع نوعی از طلاق توافقی است و همان طور که در قانون مدنی ذکر شده است، مرد امکان رجوع به زن را نخواهد داشت. چرا که طلاق بائن خلعی است. در واقع اگر زن از مرد اکراه داشته باشد و دیگر حاضر به زندگی مشترک نباشد، این نوع از طلاق می تواند یک راهکار موثر باشد.
طلاق بائن مبارات چیست؟
یکی دیگر از انواع پایان دادن به زندگی مشترک، طلاق بائن مبارات است. همان طور که از نام این طلاق پیداست امکان رجوع برای مرد وجود ندارد. لازم به ذکر است که طلاق مبارات یک نوع طلاق توافقی است که در آن زن در ازای رضایت مرد به طلاق، مالی را به او بذل می کند. دقت داشته باشید که در طلاق خلع شاهد اکراه زن از مرد هستیم. حال آن که در طلاق مبارات که نوعی از طلاق بائن به شمار می آید، این اکراه دو طرفه است و زن و مرد به صورت همزمان مایل به پایان یافتن زندگی مشترک هستند.
برای طلاق مبارات نیز طبق قانون سه شرط اساسی ذکر شده است. در ابتدا لازم است عقد از نوع دائم باشد. چرا که طلاق مبارات در خصوص ازدواج موقت قابل انجام نیست. از سوی دیگر لازم است زن و مرد به این نوع از طلاق رضایت داشته باشند. در صورت عدم تمایل هر یک از آن ها طلاق باطل است. در سومین شرط نیز لازم است زن مالی را به مرد بذل نماید که در بسیاری از موارد این مال مهریه زن یا قسمتی از آن است. در نظر داشته باشید که به دلیل تمایل مرد به جدایی، عوض طلاق می تواند شامل مهریه یا کمتر از آن باشد.
در ماده 1149 قانون مدنی به طلاق مبارات اشاره شده است. در واقع در این ماده مقرر شده است که زن می تواند در ازای پرداخت مالی به مرد، رضایت وی را برای جدایی دریافت نماید؛ اما در این نوع از طلاق دیگر امکان رجوع مرد به زن وجود نخواهد داشت. دقت داشته باشید که تفاوت طلاق مبارات با طلاق خلع در این است که در طلاق بائن خلع تنها زن به زندگی مشترک راضی نیست؛ اما در طلاق بائن مبارات هم زن و هم مرد تمایلی به ادامه یافتن زندگی مشترک ندارند.
لزوم مراجعه به وکیل برای طلاق بائن
لازم به ذکر است که هر یک از انواع طلاق دارای ضوابط و مقررات خاص خود است. در صورتی می توان به کسب موفقیت در این نوع از طلاق داشت که فرد با استفاده از مشاوره های حقوقی یک وکیل خود را مهیای حضور در محاکم قضایی کرده باشد. در واقع استخدام بهترین وکیل طلاق در تهران به شما این امکان را می دهد تا از حقوق قانونی خود آگاه شده و با دیدی جامع در این مسیر گام بردارید؛ بنابراین اگر تمایل به اقدام برای طلاق دارید لازم است پیش از هر گونه تصمیم گیری با یک وکیل مجرب در این باره مشورت کنید.
وکیل به واسطه تجربه ای که در این زمینه دارد می تواند راهنمایی های موثری را در خصوص طلاق بائن به شما ارائه دهد. در واقع وکیل اجازه نخواهد داد که حقوق مالی شما در طلاق پایمال شود. از سوی دیگر وکیل می تواند در زمینه تنظیم دادخواست، پیگیری پرونده، جمع آوری مدارک و مستندات، تکمیل فرم های حقوقی، ارائه دفاعیات در جلسات دادگاه و… به شما کمک کند. در واقع بزرگترین مزیت استفاده از وکیل برای پیگیری پرونده های طلاق این است که از بروز خسارات احتمالی جلوگیری خواهد کرد.
کلام آخر
از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید از شما تشکر می کنیم. در این مقاله ابتدا تلاش کردیم تعریف دقیقی از طلاق بائن و طلاق خلع به شما ارائه دهیم تا با مفاهیم هر یک از این دو نوع طلاق قانونی و شرعی بیشتر آشنا شوید. اشاره داشتیم که در طلاق بائن امکان رجوع مرد به زن در ایام عده وجود ندارد. علاوه بر این، تکلیف مهریه زن به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی وی در این نوع از طلاق را مشخص نمودیم و پس از آن نفقه زن را نیز تشریح نمودیم. همچنین طلاق خلعی و مبارات را نیز بررسی کردیم. اکنون از شما درخواست می کنیم که نظرات خود را در قسمت دیدگاه سایت برترین وکلا به اشتراک بگذارید.
