اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر ⚖️ روش های اعتراض

دادگاه تجدیدنظر یکی از مراجع مهم قضایی محسوب می شود که در مرکز هر استانی تاسیس شده و به آرایی که قابلیت تجدید نظر دارند رسیدگی می کند. قضات نیز ممکن است در برخی از پرونده ها رای اشتباهی صادر نمایند. این رای ممکن است مخالف قانون و یا با بی توجهی به ادله و مستندات ارائه شده صادر گردیده باشد. در قانون امکانی فراهم شده است تا فردی که رای علیه او صدور پیدا کرده است بتواند اعتراض نماید. در این صورت است که اعتراض فرد در دادگاه تجدید نظر مورد بررسی قرار می گیرد. اما سوالی که در این مقاله سعی داریم به آن پاسخ دهیم این است که آیا اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر امکان پذیر است یا خیر؟!

منظور از حکم قطعی دادگاه چیست؟

آرایی که پس از بررسی پرونده ها توسط قضات مربوطه از دادگاه ها صادر می شوند را می توان در دو دسته آرای قطعی و آرای غیر قطعی دسته بندی کرد. می توان به احکام غیر قطعی صادر شده از سوی دادگاه اعتراض نمود. اما به هیچ عنوان نمی توان در خصوص احکام قطعی صادر شده از سوی مراجع قضایی اعتراض کرد. در واقع می توان چنین تشریح نمود که احکامی که از روش های عادی نمی توان در خصوص آن ها تجدیدنظر نمود را آرای قطعی نامیده می شوند.

در آرای قطعی به هیچ عنوان از روش های معمول نمی توان برای تجدیدنظر استفاده کرد. باید دقت داشته که در آرای صادره از سوی دادگاه ها می توانید با کمک گرفتن از بهترین وکیل پایه یک دادگستری تهران برای اعتراض به احکام صادره اقدام نمایید. اما اگر رای صادر شده قطعی باشد امکان واخواهی و تجدیدنظر خواهی به رای وجود ندارد.

به طور کلی آرای صادر شده از سوی محاکم قضایی در دو صورت می توانند قطعی به حساب آیند. در ابتدا لازم است آرای مربوط به دادگاه های عمومی و انقلاب در دعاوی مالی کمتر از سه میلیون ریال صادر شده باشد. مورد دوم زمانی اتفاق می افتد که رای دادگاه قطعی نبوده است. اما بر اثر سهل انگاری محکوم علیه یا وکیل وی مهلت اعتراض به رای گذشته باشد و دیگر این امکان در دسترس فرد وجود نداشته باشد.

امکان اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر وجود دارد؟

برای توضیح در خصوص امکان اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر لازم است اطلاعات خود در خصوص این دادگاه را به میزان قابل توجهی افزایش دهیم. همان طور که در بالا نیز به آن اشاره نمودیم شعبه های دادگاه تجدیدنظر در مرکز تمامی استان های کشور دایر شده و مشغول به انجام فعالیت های حقوقی می باشد. هدف اصلی دادگاه های تجدید نظر رسیدگی به اعتراض افراد به رای غیر قطعی در دادگاه های بدوی است. در واقع دادگاه تجدیدنظر یک درجه بالاتر از دادگاه بدوی صادر کننده حکم قرار دارد.

دادگاه تجدیدنظر پس از بررسی اعتراضات صورت گرفته رای خود را در این خصوص صادر می نماید. اکنون سوالی که پیش می آید این است که آیا امکان اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر وجود دارد یا خیر! در پاسخ به این سوال باید به صراحت گفت که قانونگذار امکانی را فراهم کرده است که افراد متقاضی بسته به شرایطی که در خصوص پرونده در اختیار دارند می توانند به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر اعتراض نمایند. اما نباید هرگز چنین تصور شود که مراحل و شرایط اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر با اعتراض به رای دادگاه های بدوی یکسان می باشد.

روش اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر

اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر به روش های مختلفی امکان پذیر است که در ادامه سعی داریم به مهم ترین این روش ها بپردازیم و اطلاعات جامعی در این خصوص را در اختیار شما قرار دهیم. هر گاه حکمی در دادگاه تجدیدنظر به صورت قطعی صادر شود، لازم الاجرا بودن آن مشخص می گردد. اما ممکن است در دادگاه تجدیدنظر نیز با اشتباهاتی شرعی و قانونی در رسیدگی به اعتراض ها رو به رو باشیم. در واقع قانونگذار شرایطی را فراهم کرده است که محکوم علیه بتواند همانند آرای صادر شده از دادگاه های بدوی به احکام صادر شده از دادگاه های تجدیدنظر نیز اعتراض نماید.

به طور کلی روش های اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر را در دسته های زیر دسته بندی کرد. در ادامه به تشریح هر یک از این روش ها در تیترهای جداگانه خواهیم پرداخت:

واخواهی

در صورتی که حکم صادر شده از سوی دادگاه تجدید نظر در غیاب فرد محکوم علیه صادر گردد، او می تواند به این رای اعتراض کند. در این شرایط دادگاه موظف است که به درخواست اعتراض فرد ترتیب اثر داده و مجددا به بررسی حکم صادر شده بپردازد تا مطابقت آن با قوانین و شرع را مورد ارزیابی قرار داده و از صحت احکام صادر شده اطمینان حاصل نماید. در این صورت است که دادگاه تجدیدنظر به واخواهی احکام صادر شده پرداخته و حتی می تواند از رای خود نیز برگردد.

یکی از روش های اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر واخواهی می باشد. بر اساس ماده 398 قانون آیین دادرسی مدنی حق فرجام خواهی برای محکوم علیه در نظر گرفته شده است. زمان فرجام خواهی برای آن دسته از افراد که در ایران حضور دارند 20 روز می باشد. این در حالی است که افراد خارج از ایران می توانند به مدت دو ماه فرجام خواهی نمایند.

بر اساس ماده 364 قانون آیین دادرسی مدنی هر گاه در زمان رسیدگی به پرونده در دادگاه تجدید نظر، خود فرد خوانده و یا وکیل وی در مراحل مختلف دادرسی حاضر نباشند پس از صدور رای از سوی دادگاه تجدیدنظر، خوانده می تواند به رای قطعی دادگاه اعتراض کند. البته اعتراض فرد و یا وکیل وی می بایست در زمانی باشد که قانون برای فرجام خواهی در نظر گرفته است. زیرا در خارج از این زمان نمی توان به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر اعتراض نمود.

اعتراض شخص ثالث

قانون امکانی را فراهم کرده است که شخصی به غیر افراد دخیل در پرونده نیز می تواند به رای صادر شده از سوی دادگاه تجدیدنظر اعتراض نماید. این آرا می تواند قطعی و یا غیر قطعی باشد. البته لازم است احکام صادر شده از سوی محاکم قضایی باعث از بین رفتن حقوقی از فرد ثالث باشد که قانون دسترسی به آن ها را برای وی بدون مانع در نظر گرفته است.

بر اساس ماده 417 قانون آیین دادرسی مدنی فردی که در پرونده دخیل نیست و حقی از او با صدور حکم از سوی دادگاه های عمومی و انقلاب ضایع شده است نیز می تواند با کمک گرفتن از یک وکیل خبره و کاربلد مراحل لازم برای اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر را طی نماید. ماده 422 قانون آیین دادرسی مدنی این حق را برای فرد ثالث در نظر گرفته است تا پیش از اجرای حکم صادر شده از سوی دادگاه تجدیدنظر، اعتراضات خود را به مقامات مسئول ارائه کند.

در صورتی که حکم صادره از سوی دادگاه تجدیدنظر اجرا شده باشد، فرد ثالث فقط در صورتی می تواند به این رای اعتراض کند که همچنان منشا اعتراض او از نظر قانون وجود داشته باشد.

اعاده دادرسی

یکی از روش های اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر که در بسیاری از موارد به تغییر حکم منجر می شود، اعاده دادرسی می باشد. در واقع دادگاه تجدیدنظر این امکان را دارد که در صورت بروز هر گونه مشکلی رای خود را نقض نموده و آن را تغییر دهد. بر اساس ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که احکام صادر شده از سوی دادگاه های بدوی و دادگاه های تجدیدنظر با یکدیگر متفاوت باشند، امکان اعتراض به آن ها وجود دارد. در این صورت دادگاه تجدیدنظر موظف به رسیدگی اعتراض است.

باید به این نکته توجه داشته باشید که اعاده دادرسی در دادگاه های تجدیدنظر با پیچیدگی هایی همراه است. در واقع لازم است برای انجام این امور از یک وکیل کاربلد و کار آزموده بهره مند باشید تا در مدت زمان کمتری بتوانید آرای صادره را به نفع محکوم علیه تغییر دهید. تنها در صورتی می توان در خصوص آرای قطعی دادگاه تجدید نظر اعاده دادرسی نمود که شرایط زیر مهیا باشد:

• در صورتی که حکم صادر شده از سوی دادگاه تجدیدنظر به درخواست خواهان پرونده نبوده باشد.
• رای صادر شده در دادگاه تجدیدنظر بیشتر از آن چیزی بوده باشد که خواهان مطالبه کرده است.
• وجود تعارض در حکم صادر شده با یک حکم دیگر که در همان دعوا و در میان طرفین همان دعوا صادر شده است و عدم وجود دلیل قانونی برای تعارض این حکم.
• در صورتی که در مفاد حکم صادر شده از سوی دادگاه تجدیدنظر تضاد و تناقض وجود داشته باشد.
• در صورتی که یک طرف دخیل در پرونده برای صدور حکم از سوی دادگاه به حیله و نیرنگی دست زده باشد.
• در صورتی که جعلی بودن برخی از مستندات و مدارک ارائه شده به دادگاه اثبات شود. البته باید مدارک جعلی در احکام صادر شده تاثیر گذار بوده باشند.

فرجام خواهی

یکی از مهم ترین و البته پرتکرارترین روش های برای اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر، فرجام خواهی می باشد. بر اساس ماده 368 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که برای دعاوی نکاح، طلاق و حجر رای قطعی از سوی دادگاه تجدیدنظر صادر گردد، فرد می تواند در دیوان عالی کشور اعتراض خود را از طریق فرجام خواهی دنبال نماید. البته لازم است به دلیل پیچیده بودن این روند از یک وکیل با تجربه و خبره برای پیشبرد اهداف تعیین شده کمک گرفت.

در واقع در فرجام خواهی، انطباق حکم صادر شده از سوی دادگاه با موازین قانونی و شرعی مورد بررسی قرار می گیرد. در واقع فرجام خواهی که نوعی اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر به شمار می آید نوعی از شکایت اصلاحی به شمار نمی آید. فرجام با واخواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث متفاوت است و در مرجعی که رای مورد شکایت صادر شده مطرح نمی شود تا در مواقعی که نیاز است از رای خود عدول کنند.

هزینه اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر چقدر است؟

اکنون که با نحوه اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر آشنا شدیم لازم است اطلاعاتی نیز در خصوص هزینه اعتراض و استخدام وکیل به دست آوریم. در صورتی اعسار فرد خواهان در دادگاه تجدیدنظر مورد پذیرش قرار گیرد نیازی به پرداخت هزینه اعتراض به رای قطعی نیست. می توان چنین گفت که هزینه اعتراض در دعاوی مالی حقوقی و در مرحله فرجام خواهی، اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث در مقایسه با رای دادگاه تجدیدنظر 5\5 درصد ارزش محکوم به است.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که رسیدگی به پرونده های مربوط به دعاوی حقوقی و کیفری رایگان نیست و فرد در واقع ملزم است مبلغی را به عنوان هزینه در اختیار مراجع قرار دهد. در واقع لازم است خواهان و خوانده از همان ابتدای ثبت دادخواست و یا شکواییه هزینه ای را پرداخت نمایند. این هزینه ها تا زمان اعلام رای قطعی در خصوص پرونده از افراد درگیر دریافت می شود.

البته باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر فردی در دعاوی مطرح شده بتواند پیروزی کسب نماید، هزینه رسیدگی به پرونده از طرف مقابل مطالبه خواهد شد و او مسئولیتی برای پرداخت هزینه های موجود ندارد. لازم به ذکر است که اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر نیز با هزینه هایی همراه است. در واقع این هزینه ها به همراه هزینه ای که باید در ازای حق الوکاله به وکیل بپردازید، کل هزینه رسیدگی به پرونده را تشکیل می دهد.

میزان حق الوکاله وکیل نیز از عوامل موثر در میزان هزینه اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر است. حق الوکاله وکیل به صورت توافقی تعیین می گردد. در ابتدا وکیل با بررسی پرونده مبلغی را به عنوان حق الوکاله به موکل پیشنهاد می دهد. در این مرحله موکل نیز می تواند در مبلغ پیشنهادی دخل و تصرف داشته باشد و نظر خود را اعلام دارد. پس از رسیدن به توافقات لازم است قراردادی بین دو طرف به امضا برسد. در صورت عدم امضای قرارداد، میزان حق الوکاله وکیل بر اساس تعرفه وکالت پرداخت می شود.

کلام آخر

از اینکه تا پایان مقاله با ما همراه بودید از شما تشکر می کنیم! در این مقاله سعی کردیم در ابتدا منظور از رای قطعی را به طور کامل تشریح نماییم. علاوه بر این تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا امکان اعتراض به رای قطعی دادگاه تجدیدنظر وجود دارد و اگر این امکان از نظر قانون فراهم شده است روش های مختلف برای انجام مراحل آن به چه صورت است. در پایان نیز تلاش کردیم تا هزینه لازم برای اعتراض به رای دادگاه تجدیدنظر را مورد ارزیابی قرار دهیم تا افراد با دید جامع تری در خصوص دعاوی مطرح شده تصمیم گیری نمایند. اکنون که به پایان مقاله رسیده ایم از شما دعوت می کنیم که تجربیات و نظرات خود در خصوص مطالب ذکر شده را در قسمت دیدگاه با سایر مخاطبان سایت برترین وکلا به اشتراک بگذارید.