در قانون کشور که در بسیاری از موارد از شرع استخراج شده است، مرد ملزم شده است تا تمامی نیازهای متعارف زن را تحت عنوان نفقه در اختیار او قرار دهد. قانون شرط دریافت نفقه برای زن را تمکین عام و خاص از شوهر در نظر گرفته است. حال ممکن است زن به دلیل مشخصی با شوهر قهر کرده باشد و منزل تعیین شده از سوی شوهر برای سکونت را ترک کرده باشد. از آن جایی که ترک منزل از سوی زن در قانون دلیل بر عدم تمکین و نشوز زن شناخته شده است، این سوال پیش می آید که نفقه زن در چنین شرایطی چگونه خواهد بود؟ در این مقاله سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که نفقه زن قهر کرده چقدر است؟ و به این شکل تمامی ابعاد آن را مورد ارزیابی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
نفقه زن قهر کرده چقدر است؟
ر پاسخ به این سوال که نفقه زن قهر کرده چقدر است؟ باید اشاره داشته باشیم که تامین هزینه های زندگی زن طبق قانون بر عهده مرد است. در واقع این مرد است که باید تمامی نیازهای متعارف زن را برطرف کرده و دغدغه ای برای وی از این بابت باقی نگذارد. دقت داشته باشید که نفقه جزو حقوق مالی زن در ازدواج به شمار می آید و زن می تواند حتی پس از طلاق نیز آن را مطالبه نماید. در این شرایط دادگاه مرد را ملزم می کند تا حقوق زن را پرداخت کرده و به تعهدات خود عمل نماید.
دقت داشته باشید که قانون مدنی شرط دریافت نفقه از سوی زن را تمکین در نظر گرفته است. در صورتی که زن از مرد تمکین نداشته باشد ناشزه شناخته می شود و در صورتی که تمکین او فاقد دلایل موجه و قانونی باشد مرد می تواند از پرداخت نفقه به وی امتناع کند. لازم به ذکر است که یکی از مصادیق تمکین در قانون مدنی، سکونت پیدا کردن زن در خانه ای است که مرد برای زندگی مشترک تعیین کرده است. حال ممکن است زن قهر کند و حاضر به زندگی در منزل شوهر نباشد.
بنابراین در پاسخ به این پرسش که با رفتن زن از خانه نفقه تعلق میگیرد؟ باید گفت که با عدم سکونت زن در منزلی که مرد برای او تدارک دیه است، در واقع زن یکی از مصادیق تمکین را زیر پا گذاشته است. در اینجا فرض می گیریم که علت عدم سکونت زن در این منزل، قهر کردن باشد. در اینجا باید بررسی شود که آیا زن برای ترک منزل دلیل موجه و محکمه پسندی در اختیار دارد یا خیر. در صورتی که زن بدون دلیل موجه قهر کرده و خانه را ترک کرده باشد به او نفقه تعلق نمی گیرد.
لیکن در صورتی که زن با در اختیار داشتن دلایل موجهی قهر کرده و منزل مرد را ترک کرده باشد، می تواند ضمن عدم تمکین از مرد از وی نفقه نیز دریافت کند. در ماده 1115 قانون مدنی در خصوص دلایل موجه برای تعیین نفقه زن قهر کرده اشاره می دارد که زن در سه صورت می تواند از خانه مرد خارج شده و در منزل دیگری سکونت داشته باشد. در قسمت بعدی از مقاله به بررسی این دلایل موجه اشاره خواهیم داشت.
اگر در رابطه با نفقه و نحوه دریافت و پرداخت آن سوال و به راهنمایی های بیشتری نیاز دارید، توصیه می کنیم به بهترین وکیل نفقه در تهران مراجعه کنید.
دلایل موجه برای عدم سکونت در منزل شوهر توسط زن قهر کرده
در قسمت قبل در پاسخ به این پرسش که در چه صورتی به زن نفقه تعلق نمیگیرد؟ گفتیم که قانون مدنی تمکین عام و خاص زن از شوهر را شرط اصلی دریافت نفقه در نظر گرفته است. همچنین در خصوص نفقه زن قهر کرده به این موضوع اشاره داشتیم که عدم سکونت زن در منزل تعیین شده از سوی شوهر می تواند به عنوان عدم تمکین زن قلمداد شود و با پیگیری مرد در دادگاه ناشزه بودن زن به اثبات برسد. در این بین اشاره داشتیم که نفقه زن قهر کرده به دلایل خروج او از منزل شوهر بستگی دارد.
قانون مدنی در ماده 1115 خود اشاره می کند که زن تنها در سه صورت می تواند به صورت قانونی و موجه از سکونت در منزل تعیین شده توسط شوهر امتناع کند. این سه مورد در واقع دلایل موجه برای عدم تمکین زن قهر کرده هستند. در ادامه به این سه مورد اشاره خواهیم داشت:
- در صورتی که زن با سکونت در منزل شوهر از نظر جانی و مالی در معرض خطر باشد می تواند از منزل شوهر خارج شده و در منزل دیگری سکونت پیدا کند.
- در صورتی که مرد عیبی داشته باشد که ادامه زندگی را برای زن با آزار و اذیت رو به رو نماید.
- در شرایطی؛ که شوهر، زن را در منزلی مشترک نگه داری نکند زن این حق را از نظر قانونی دارد که به صلاحدید خود در منزل دیگری سکونت پیدا کند.
در صورتی که زن قهر کرده به یکی از دلایل سه گانه متوسل شده و از منزل شوهر خارج شده و در آن سکونت پیدا نکند، از نظر قانونی ناشزه شناخته می شود. چرا که از شوهر خود برای سکونت در منزل وی تبعیت نداشته است؛ اما لازم به ذکر است که در این شرایط به زن نفقه تعلق می گیرد. این نفقه در علم حقوق با عنوان نفقه ناشزه شناخته می شود. دقت داشته باشید که خروج از خانه شوهر به شرط موارد ذکر شده حق قانونی زن است و از سوی دیگر نفقه نیز از حقوق مالی او به شمار خواهد رفت.
از سوی دیگر باید به این موضوع نیز دقت داشته باشید که اگر زن قهر کرده بدون دلایل ذکر شده از سکونت در خانه مرد خودداری نماید، عدم تمکین او برای دادگاه محرز می شود. در شرایطی که مدت زمان قهر زن طولانی باشد، دادگاه زن را به دلیل ناشزه بودن بودن در اختیار داشتن دلایل قانونی از دریافت نفقه محروم می کند. به هر حال لازم است پیش از هر گونه تصمیم برای ترک منزل شوهر و یا مطالبه نفقه زن قهر کرده با یک وکیل کاربلد و خبره مشورت کنید و تصمیم عاقلانه ای اتخاذ نمایید.
نفقه چیست؟
پیش از اینکه در خصوص نفقه زن قهر کرده صحبت کنیم لازم است با تعریف نفقه آشنا شویم. در ابتدا لازم است به این موضوع اشاره داشته باشیم که در ایران هزینه تامین نیازهای زن و فرزندان بر عهده مرد است. در واقع مرد ملزم شده است تا نیازهای اولیه زن را در اختیار او قرار دهد تا زن در زندگی مشترک هیچ گونه دغدغه مالی نداشته باشد و بتواند با خیالی آسوده بر روی زندگی خود تمرکز کند. البته این بدان معنا نیست که زن در قوانین ایران حق شاغل بودن را ندارد.
دقت داشته باشید که زن حتی در صورت شاغل بودن نیز می تواند تامین نیازهای زندگی اش را از مرد مطالبه کند. در قانون مدنی و در ماده 1107 آن به مسئله نفقه اشاره شده است. این قانون مقدر می دارد که وظیفه تامین نیازهای اولیه زن اعم از خوراک، پوشاک، منزل، خادم، هزینه های درمانی و بهداشتی و… بر عهده مرد است. این قانون اشاره دارد که مهریه با توجه به نیازهای متعارف زن و ضمن در نظر گرفتن وضعیت وی مشخص می شود. در واقع این دو قید در تعیین نفقه موثر است.
باید اشاره داشته باشیم که در قانون به صراحت اشاره شده است که مرد مکلف به تامین اثاث منزلی است که زن قصد سکونت در آن را دارد؛ بنابراین اگر چه در قانون صحبتی در خصوص تامین جهیزیه نشده است؛ اما باید بدانید که مطابق همین ماده قانونی می توان اشاره داشت که تامین جهیزیه نیز از وظایف قانونی مرد به شمار می آید. اگر چه در عرف کشور شاهد خلاف این هستیم و زن نیز در تامین جهیزیه نقش آفرین است؛ اما در محاکم قضایی جهیزیه را همچنان تکلیف مرد می دانند.
باید اشاره داشته باشیم که نفقه از جمله حقوق اصلی زن در نکاح به شمار می آید. در واقع مرد لازم است به زن نفقه پرداخت کند. دقت داشته باشید که زن حتی پس از طلاق نیز می تواند حقوق خود در خصوص نفقه را از مرد مطالبه نماید و علاوه بر نفقه ایام عده، نفقه مدت زمان زندگی مشترک را نیز از مرد دریافت کند. همواره زن می تواند برای دریافت نفقه به دادگاه مراجعه کند و از دو طریق کیفری و حقوقی درخواست خود را مطرح نماید. در صورت اثبات ترک انفاق دادگاه مرد را ملزم به پرداخت حقوق زن خواهد کرد.
نحوه محاسبه میزان نفقه زن قهر کرده
در خصوص نفقه زن قهر کرده ذکر این نکته ضروری است که قانون مبلغ نفقه را مشخص نکرده است. در خصوص مهریه نیز مسئله به همین صورت است؛ اما مهریه به صورت توافقی و در زمان نکاح مشخص می شود؛ اما در خصوص نفقه مسئله قدری متفاوت است. باید اشاره داشته باشیم که نفقه مربوط به نیازهای اولیه زن و تامین آن ها توسط شوهر است؛ بنابراین در پاسخ به این سوال که نفقه زن قهر کرده چقدر است؟ باید اشاره داشته باشیم که میزان آن برای خانم ها متفاوت است.
باید در نظر داشته باشیم که در تعیین نفقه در محاکم قضایی همواره شئونات زن و نیز وضعیت اجتماعی و خانوادگی او در نظر گرفته می شود. از سوی دیگر باید اشاره داشته باشیم که وضعیت مالی مرد و میزان درآمد او نیز در محاسبه نفقه زن قهر کرده تاثیرگذار است. از سوی دیگر باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که وضعیت جسمی زن و سلامتی او در تعیین میزان نفقه اثر دارد و به همین سبب می توان گفت از آن جایی که هر یک از بانوان شرایط متفاوتی در زندگی مشترک دارند، پس میزان نفقه آن ها نیز متفاوت است.
باید دقت داشته باشید که دادگاه در صورت درخواست زن قهر کرده مبنی بر مطالبه نفقه، در ابتدا دلایل زن برای ترک منزل شوهر را مورد بررسی قرار می دهد. در قسمت های قبل در پاسخ به این سوال که نفقه زن قهر کرده چقدر است؟ اشاره داشتیم که اگر محرز شود که زن با در اختیار داشتن دلایل موجه و قانونی منزل را ترک کرده و قهر نموده است، مرد را ملزم به پرداخت نفقه می کند؛ اما در صورتی که برای دادگاه مشخص شود عدم تمکین زن بدون هیچ دلیلی بوده است به زن نفقه تعلق نمی گیرد.
در ابتدا دادگاه این اختیار را به زن و شوهر می دهد تا به صورت توافقی در خصوص نفقه به نقطه نطر مشترکی برسند؛ اما در صورتی که زن و شوهر نتوانند به مبلغ مشخصی برسند، دادگاه کارشناسان قضایی را مامور این کار خواهد کرد. فرمول محاسبه نفقه زن قهر کرده وجود ندارد و این موضوع به نظر کارشناسان تعیین شده از سوی دادگاه بستگی دارد. این کارشناسان تمامی عوامل موثر را در نظر می گیرند. باید اشاره داشته باشیم که شهر محل سکونت زن و شوهر نیز در تعیین نفقه موثر است.
مواردی که به زن قهر کرده نفقه تعلق نمیگیرد؟
در قسمت های قبل در خصوص اینکه نفقه زن قهر کرده چقدر است؟ پاسخ دادیم که نفقه زن قهر کرده به دلایل موجهی که زن برای ترک منزل به آن ها استناد کرده است، بستگی دارد. این دلایل سه گانه در قسمت های بالا به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفت. با این حال ممکن است برخی از خانم ها تصور کنند که در واقع قهر آن ها به دلیل موجهی از نظر قانون بوده است، حال آن که قانون این دلایل را موجه نداند و زن با انجام آن ها از نفقه محروم شود.
در ادامه قصد داریم به برخی از دلایل قهر و ترک منزل از سوی خانم ها بپردازیم که در صورت انجام آن ها از سوی زن به وی نفقه تعلق نخواهد گرفت. این موارد عبارت است از:
- در صورتی که زن با مرد دچار اختلافات خانوادگی شده باشد و پس از مشاجره از منزل خارج شود و برای مدت زمانی طولانی به خانه شوهر باز نگردد، از دریافت نفقه محروم خواهد شد. چرا که این امکان وجود دارد که در دادگاه ناشزه بودن زن به دلیل عدم تمکین برای سکونت در منزل شوهر به اثبات برسد. دقت داشته باشید که اختلافات خانوادگی با شوهر به هیچ عنوان از دلایل موجه برای زن قهر کرده نیست.
- در شرایطی که مرد به دلیل بیماری، اعتیاد و سوء رفتار مداوم زندگی را برای زن سخت کند، زن لازم است بتواند این موضوعات را در دادگاه به اثبات برساند؛ اما در شرایطی که مرد موفق شود این ادعاهای زن را در دادگاه رد کند، زن از دریافت نفقه زن قهر کرده محروم می شود. دقت داشته باشید که برای اثبات این دلایل لازم است روی کمک های یک وکیل توانا حساب باز کنید.
- در صورتی که زن به دلیل بیماری، تحصیل و یا کار در منزل دیگری اقامت داشته باشد ممکن است دادگاه به صورت موقت حق برخورداری از نفقه را به او بدهد. در نهایت باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که این دادگاه است که می تواند با در نظر گرفتن شرایط تعیین کند که آیا به زن قهر کرده نفقه تعلق میگیرد یا خیر؟
تکلیف مهریه زن قهر کرده چگونه است؟
در خصوص مهریه زن قهر کرده باید ماده 1108 قانون مدنی را مورد بررسی قرار دهیم. در این ماده مقدر شده است که مهریه از جمله حقوق مالی زن است که پس از نکاح مالکیت آن در اختیار زن قرار می گیرد. مهریه می تواند وجه نقد، سکه، ماشین، آپارتمان و یا هر گونه مال منقول و غیرمنقول دیگری باشد که قابلیت ارزش گذاری دارد. در نظر داشته باشید که سبب مهریه نکاح است؛ یعنی به محض جاری شدن صیغه عقد زن می تواند حقوق خود در خصوص مهریه را مطالبه کند.
حال این سوال پیش می آید که آیا به زن قهر کرده مهریه تعلق میگیرد؟ در قسمت های قبل در خصوص نفقه زن قهر کرده سخن به میان آوردیم و گفتیم که اگر زن به دلیل قهر از سکونت در منزل شوهر خودداری نماید، دادگاه به بررسی این موضوع می پردازد که آیا زن برای کار خود دلیل موجهی در اختیار داشته است یا خیر. در صورتی که زن بدون هیچ گونه دلیل قانونی منزل را ترک کرده باشد دادگاه او را از نفقه محروم می کند؛ اما اگر ترک منزل با دلایل موجهی همراه باشد به او نفقه تعلق خواهد گرفت.
اما باید ذکر کنیم که تمکین یا عدم تمکین زن هیچ گونه تاثیری بر روی مهریه زن ندارد. زن قهر کرده تحت هر شرایطی می تواند مهریه خود را مطالبه کند و ترک منزل از سوی زن نمی تواند او را از مهریه محروم کند. به هر حال باید اشاره داشته باشیم که ممکن است ترک منزل از سوی زن او را از حقوق مالی اش در خصوص نفقه محروم کند، اما این عمل مانعی برای دریافت مهریه نیست و زن می تواند حتی در صورتی که در منزل دیگری سکونت دارد، مهریه خود را به اجرا بگذارد.
لزوم مراجعه به وکیل برای مطالبه نفقه زن قهر کرده
در واقع لازم است این موضوع را ذکر نماییم که مطالبه نفقه به دو شیوه طرح دعاوی کیفری و حقوقی امکان پذیر است. باید دقت داشته باشیم که قانون شرط دریافت نفقه برای زن را تمکین در نظر گرفته است و در صورتی که زن به دلایل غیر موجه از منزل مرد خارج شده باشد، مرد به سادگی می تواند با استخدام یک وکیل کاربلد و خبره، نشوز وی را به اثبات برساند و به این شکل از پرداخت نفقه به زن قهر کرده معاف شود. در این راه تجربیات یک وکیل بسیاری دارای اهمیت است.
علاوه بر این، در صورتی که زن برای ترک منزل شوهر و قهر کردن دلایل موجهی داشته باشد لازم است باز هم روی کمک های یک وکیل مجرب و توانا حساب باز کند تا وکیل قانونی بودن دلایل وی را در دادگاه اثبات نماید. دقت داشته باشید که اثبات دلایل موجه در دادگاه نیز یک کار پیچیده است که بدون استفاده از وکیل نمی توان چندان به کسب موفقیت در این زمینه امید داشت. به هر حال همواره با استخدام یک وکیل دادگستری می توانید به حقوق قانونی خود دست پیدا کنید و اجازه ندهید که حقوقی از شما پایمال شود.
کلام آخر
از اینکه تا پایان مقاله در کنار ما بودید از شما کمال تشکر را داریم. در این مقاله تلاش کردیم به این سوال پاسخ دهیم که نفقه زن قهر کرده چقدر است؟ اشاره داشتیم که نفقه جزو اصلی ترین حقوق مالی زن است که اگر عدم تمکین زن با خروج از منزل شوهر به اثبات برسد، زن از دریافت آن به طور کامل محروم می شود. در ابتدا به سراغ دلایل موجه برای ترک منزل از سوی شوهر رفتیم و پس از آن به مواردی اشاره کردیم که ممکن است با خروج از منزل، زن از دریافت نفقه محروم شود. در پایان نیز مهریه زن قهر کرده را بررسی کردیم. اکنون از شما درخواست می کنیم که تجربیات خود را در قسمت دیدگاه با سایر مخاطبان سایت برترین وکلا به اشتراک بگذارید.
